Thời tiết nắng nóng của mùa hè khiến cho bà bầu càng thêm mệt mỏi, không muốn ăn uống. Tuy nhiên, mẹ bầu vẫn cần phải cung cấp đầy đủ dinh dưỡng để cho thai nhi có thể phát triển khỏe mạnh. Cùng tìm hiểu các món ăn và thức uống giải nhiệt cho bà bầu trong mùa hè nóng bức này.
1. Nắng nóng ảnh hưởng đến sức khỏe bà bầu như thế nào?
Với một người bình thường, mùa hè nắng nóng vốn đã gây khó chịu như muốn “bốc hỏa” rồi. Trong khi đó thân nhiệt của các bà bầu vốn đã cao hơn người bình thường, chính vì thế, mùa hè quả thực là một “cực hình” với bà bầu khi phải đối mặt với cảm giác nóng bức cả trong lẫn ngoài.
Thời tiết nóng bức của mùa hè là một trong số những nguyên nhân khiến cơ thể bà bầu luôn trong tình trạng “bốc hỏa” và không màng tới việc ăn uống. Việc giảm mức estrogen trong cơ thể làm tăng mức độ căng thẳng, từ đó làm tăng nhiệt độ cơ thể bà bầu.
Hiện tượng tăng nhiệt độ cơ thể khi mang thai có thể gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của thai nhi. Thậm chí có thể gây sảy thai. Vì vậy, bà bầu nên duy trì nhiệt độ cơ thể từ 36,5 đến 37,5 độ C là tốt nhất.
Chính vì vậy việc hạ nhiệt cho mẹ bầu lúc này cần thiết hơn bao giờ hết. Vì vậy, ngoài những cách làm mát từ bên ngoài như dùng quạt, điều hòa, các mẹ bầu cũng nên giải nhiệt từ bên trong bằng cách ăn uống thêm đồ mát.
2. Nắng nóng bà bầu ăn gì cho mát?
Dưới đây là những món ăn giải nhiệt cho bà bầu và cả các loại thức uống giải nhiệt cho bà bầu, các mẹ bầu có thể tham khảo và lên thực đơn phù hợp cho mình.
2. 1. Nhóm thực phẩm bà bầu nên dùng
Không chỉ cung cấp các loại vitamin, chất khoáng, chất xơ, mà trong trái cây tươi và rau xanh còn chứa chất chống oxy hóa. Các chất này giúp tăng cường sức đề kháng cho mẹ bầu.
Trong những ngày nắng nóng, khi thân nhiệt tăng lên, các loại trái cây tươi và rau xanh chính là nguồn bổ sung dưỡng chất tuyệt vời cho cơ thể mẹ bầu giải nhiệt nhanh chóng.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, trung bình mỗi ngày, mẹ bầu cần phải bổ sung ít nhất 200g trái cây tươi và 300g rau xanh cho cơ thể. Như vậy mới cung cấp đủ lượng dưỡng chất thiết yếu cho cả mẹ và thai nhi.
Tuy nhiên khi ăn trái cây tươi, các bà bầu cần lưu ý lựa chọn những loại trái cây nhiều nước và ít ngọt. Như vậy sẽ tốt hơn cho việc giải nhiệt cho cơ thể các mẹ bầu, như là thanh long, dưa gang, bưởi, cam, quýt, ...
Bà bầu nên hạn chế ăn các loại trái cây tươi quá ngọt như mít, nhãn,... Các loại trái cây này không có tác dụng gì trong việc giúp thân nhiệt mẹ bầu giảm.
Đối với rau xanh, ăn sống sẽ có công dụng giải nhiệt trong người tốt hơn là mẹ bầu ép lấy nước uống.
2. 2. 1. Bí đao
Theo Đông y, quả bí đao (hay còn gọi là bí xanh) có vị ngọt, tính hàn, không độc, có tác dụng lợi phế, thanh nhiệt, nhuận tràng tốt cho phụ nữ mang thai.
Bí đao là sự lựa chọn hoàn hảo cho bà bầu trong những ngày nóng nực của mùa hè. Bí đao có tính mát giúp thanh nhiệt cho cơ thể. Mẹ bầu có thể dùng nấu canh hoặc ép lấy nước uống đều rất tốt cho sức khỏe của cả mẹ và bé.
Ngoài ra, vào những tháng cuối của thai kỳ, bà bầu thường hay bị phù nề, đặc biệt là ở chân gây cảm giác nặng nề và khó chịu. Khi đó, mẹ bầu có thể dùng bí đao nấu cùng cá chép tạo thành món canh thơm ngon vừa giúp thanh nhiệt vừa giảm nhẹ chứng sưng phù chân.
2. 1. 2. Rau dền
Rau dền là loại rau dễ mọc và cực kỳ phổ biến ở nước ta. Rau dền có chứa nhiều protid, gluxit, vitamin và chất khoáng. Lượng chất sắt và canxi trong rau dền chiếm tỉ lệ cao hơn cả cải bó xôi. Hoạt chất beta - carotene trong rau dền còn giúp tăng cường hệ miễn dịch cho mẹ bầu. Những nồi canh rau dền bổ dưỡng, thơm ngon chính là ưu tiên trong số những món ăn giải nhiệt cho bà bầu.
2. 1. 3. Củ sen, ngó sen
Các bộ phận của cây sen bao gồm củ sen, ngó sen, hạt sen... đều có tác dụng tốt cho sức khỏe bà bầu. Trong những ngày hè nóng bức, bà bầu có thể ăn những món ăn được chế biến từ củ sen, ngó sen và uống trà hạt sen để làm mát cơ thể. Ngoài ra, hạt sen còn có tác dụng an thần, sẽ giúp khắc phục chứng mất ngủ của mẹ bầu.
2. 1. 4. Củ cải đường
Củ cải đường có chứa nhiều sắt và axit folic, tốt cho sự phát triển não bộ thai nhi cũng như cung cấp lượng sắt lớn cho mẹ bầu. Ngoài ra, củ cải đường còn chứa vitamin A, C rất cần thiết cho thai kỳ. Đồng thời ăn củ cải đường cũng có tác dụng làm mát cơ thể.
2. 1. 5. Đu đủ chín
Đu đủ chín rất tốt cho hệ tiêu hóa và sắc đẹp của bà bầu vì nó chứa nhiều chất chống oxy hóa. Ngoài vitamin A, C thì đu đủ chín còn cung cấp nhiều folate và chứa một loại enzyme giúp thúc đẩy quá trình tiêu hóa.
Đu đủ chín tuy có nhiều chất dinh dưỡng có lợi, tốt cho sức khỏe của mẹ bầu nhưng lại chứa rất ít hàm lượng calo nên khi mẹ bầu sử dụng sẽ giúp bổ sung các vitamin và khoáng chất cần thiết nhưng lại không gây tăng cân nhanh, béo phì. Trong 100g đu đủ chín chỉ có khoảng 32 kcal thôi nên mẹ bầu nào đang sợ lên cân nhanh thì hãy lựa chọn loại quả cho thực đơn dinh dưỡng hằng ngày của mình.
Đu đủ chín chứa rất nhiều vitamin C, nó không chỉ giúp mẹ bầu có đôi mắt khỏe mạnh, tăng cường hệ miễn dịch mà còn giúp chống lại tình trạng viêm và đau khớp rất khó chịu thường hay xảy ra ở bà bầu. Mùa hè bà bầu có thể làm sinh tố đu đủ vừa mát lại vừa bổ dưỡng mà không bị chán.
2. 1. 6. Nấm rơm
Nấm rơm có vị ngọt, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc rất phù hợp với bà bầu trong những ngày nắng nóng. Giá trị dinh dưỡng của nấm rơm còn được đánh giá cao vì có hàm lượng axit amin quan trọng cho sự phát triển của thai nhi. Các chất đạm, chất béo, chất xơ, chất bột đường, vitamin và các nguyên tố vi lượng khác (như sắt, canxi, phốt pho...) đều cần thiết cho cả mẹ và bé.
2. 1. 7. Trái cây họ cam quýt
Các loại trái cây họ cam quýt như cam, chanh, bưởi, quýt... giàu vitamin C và các chất chống oxy hóa không chỉ giúp tăng cường hệ miễn dịch cho bà bầu mà còn có tác dụng giải nhiệt hiệu quả khi thời tiết vào hè. Một ly nước cam hoặc vài múi bưởi trong những bữa ăn phụ sẽ giúp làm mát cơ thể mẹ bầu, đặc biệt là với những mẹ bầu bị tăng huyết áp thai kỳ.
Khi sử dụng cam, mẹ bầu hãy nhớ mua cam tươi ở những nơi uy tín. Không nên mua uống nước cam đóng hộp vì nó có chứa đường hóa học không tốt cho sức khỏe và có thể không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
2. 1. 8. Quả sung
Hàm lượng kali trong quả sung còn nhiều hơn chuối nên nó giúp mẹ bầu kiểm soát tốt chỉ số huyết áp vốn hay lên xuống thất thường trong những ngày hè nóng nực.
Ngoài ra, chất kiềm trong quả sung giúp kiềm chế cảm giác thèm ăn trong thời kỳ mang thai. Điều này giúp mẹ bầu có một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, hạn chế tình trạng thừa cân, béo phì.
Quả sung cũng giàu vitamin B6, loại vitamin này từ lâu đã được chứng minh là mang lại lợi ích trong việc giảm táo bón. Sung cũng chứa một lượng đáng kể omega 3, chất cần thiết cho sự phát triển thai nhi, cũng như giảm nguy cơ sinh non.
2. 1 9. Củ mã thầy
Củ mã thầy hay còn gọi là củ năng chứa nhiều nước, giòn, ngọt rất hợp với bữa ăn vặt mùa hè của các bà bầu giúp thanh nhiệt và kháng viêm. Loại củ này có tác dụng đẩy lùi các chứng viêm (như viêm amidan, viêm phổi, viêm phế quản, viêm họng, dạ dày, ruột,...) rất công hiệu. Cách sử dụng củ mã thầy khá đơn giản, mẹ bầu chỉ cần rửa sạch, gọt bỏ vỏ là có thể ăn được ngay hoặc đem nấu chè với đậu xanh, hay hầm cùng dạ dày lợn ăn để thanh nhiệt.
Ngoài củ mã thầy, thì củ đậu cũng có tác dụng thanh nhiệt rất tốt, lại còn giàu vitamin, khoáng chất cần thiết cho cơ thể mà bà bầu không nên bỏ qua. Củ đậu có chứa nhiều nước (hơn 80%), đường glucoza, tinh bột và các muối khoáng như: Sắt, canxi, photpho, vitamin C... cần thiết cho cơ thể.
2. 1. 10. Nước dừa
Với hàm lượng dinh dưỡng dồi dào, nước dừa được coi là thức uống có nhiều lợi ích cho mẹ bầu. Nó không chỉ giúp cân bằng hàm lượng điện giải trong máu, bổ sung nước ối mà còn góp phần điều trị chứng ợ nóng. Tuy nhiên, mẹ bầu chỉ nên uống nước dừa khi đã qua 3 tháng đầu.
2. 1. 11. Các loại hạt
Phổ biến và dễ kiếm nhất là các loại đậu như : Đậu đen, đậu xanh, đậu đỏ,... khi chế biến bà bầu nhớ để cả vỏ, vì chúng giúp thanh nhiệt tốt lại cung cấp nhiều vitamin (như vitamin E, vitamin nhóm B,...) và các chất xơ giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.
2. 1. 12. Bí đỏ
Bí đỏ là một trong số nhiều loại thực phẩm hữu ích cho phụ nữ mang thai. Bí đỏ được coi là "siêu thức ăn" cho mắt và tim vì nó chứa nhiều vitamin A, E, C và B6.
Bí đỏ cũng có nhiều chất xơ, giúp bà bầu nhuận tràng, thanh nhiệt, phòng ngừa táo bón và trĩ, đây là hai chứng bệnh mà nhiều thai phụ phải đối mặt.
Ngoài ra bí đỏ cũng có tính chất chống oxy hóa tuyệt vời, giúp tránh nhiễm trùng trong thai kỳ bằng cách tăng cường hệ miễn dịch của bà bầu. Không những thế bí đỏ còn được chứng minh có chứa chất chống stress, giúp cho bà bầu có tinh thần phấn chấn.
2. 1. 13. Dưa hấu
Dưa hấu là loại quả không khó mua, khá phổ biến vào mùa hè, giá rẻ lại có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu. Khi ăn thường xuyên, dưa hấu có thể giúp tăng bài tiết, từ đó đào thải lượng nước dư thừa trong cơ thể giúp tiêu trừ sưng phù chân cho bà bầu.
Khi sử dụng trong giai đoạn đầu của thai kỳ, dưa hấu có thể giúp các mẹ bầu giảm bớt mệt mỏi, loại bỏ cảm giác nôn nao, ốm nghén. Còn trong những ngày cuối thai kỳ, mẹ bầu thường mệt mỏi với chứng phù nề và huyết áp có thể tăng cao hơn bình thường. Khi đó dưa hấu giúp lợi tiểu, giảm phù nề; hạ huyết áp, giúp bà bầu lấy lại trạng thái cân bằng trong cơ thể.
Tuy nhiên, bà bầu có thể ăn dưa hấu, đặc biệt là trong những ngày hè oi bức, nhưng không nên ăn dưa hấu ướp lạnh vì dễ gây ra tình trạng đau bụng và tiêu chảy. Đồng thời lưu ý ăn vừa phải, không nên ăn khi bị cảm lạnh, rối loạn tiêu hóa, tiểu đường thai kỳ và bị loét miệng.
2. 1. 14. Chuối
Tuy chuối là một loại quả khá ngọt nhưng chất serotonin trong nó lại giúp hệ thần kinh của mẹ bớt căng thẳng, giảm mệt mỏi trong những ngày hè nóng bức. Ăn chuối hàng ngày còn giúp mẹ bầu có một giấc ngủ ngon hơn và giảm bớt các cơn đau nhức.
2. 1. 15. Thanh long
Thanh long có vị ngọt, hơi chua, tính mát nên có tác dụng thanh nhiệt, nhuận phế cho cơ thể bà bầu. Khí hậu nước ta rất thích hợp cho việc trồng cây thanh long quanh năm nên mẹ bầu có thể thưởng thức loại quả này bất cứ lúc nào.
2. 2. Nhóm thực phẩm mẹ bầu cần tránh
Trong những ngày tiết trời oi bức vốn đã gây ra cảm giác nóng nực, bứt rứt trong người mẹ bầu cần hạn chế đến mức tối đa việc ăn các thực phẩm có nhiều dầu mỡ, da, lòng hay nước cốt dừa....
Các loại thực phẩm có thể làm gia tăng hoạt động chuyển hóa hay làm tăng hoạt động của những tuyến dưới da như thực phẩm ngọt (như là bánh kẹo, nước giải khát...), các loại bột tinh chế (như bột mì, nếp...) các mẹ bầu cũng cần hạn chế đến mức thấp nhất.
Tránh các loại thực phẩm này sẽ giúp không làm tăng thêm cảm giác nóng bức bên trong cơ thể mẹ bầu. Đồng thời, việc hạn chế nhóm thực phẩm này còn giúp bà bầu tránh được nguy cơ mụn nhọt trong những ngày nắng nóng.
Bà bầu cũng cần tránh ăn các loại thịt đỏ như thịt bò, dê, cừu,.... Thay vào đó, bà bầu nên ăn nhiều các loại thịt trắng như thịt gà, vịt, và cá.
Thức ăn cũng chỉ nên chế biến một cách đơn giản như luộc, hấp hoặc xào nhanh. Muốn giải nhiệt cơ thể trong mùa hè nắng nóng thì nhất định hạn chế việc chế biến món ăn bằng cách chiên dầu mỡ, nướng, quay.
Bà bầu nên từ bỏ hẳn sở thích ăn đồ cay, thay vào đó hãy giảm đến mức thấp nhất việc sử dụng các gia vị có đặc tính cay nóng như hành, tỏi, tiêu, ớt, nén, riềng khi chế biến thức ăn.
Bên cạnh đó, bà bầu cần lưu ý việc làm mát cơ thể không chỉ thông qua việc ăn nhiều thực phẩm giải nhiệt mà còn cần uống nhiều nước và duy trì lối sống lành mạnh để tăng cường sức khỏe cho mẹ và thai nhi.
Ngoài ra, để bảo vệ an toàn cho bản thân và thai nhi, bà bầu nên hạn chế đi ra ngoài lúc trời nắng, giữa trưa. Khi cần phải đi ra ngoài nhớ che chắn cẩn thận, bôi kem chống nắng, đội mũ, đeo kính, mặc quần áo dài tay và bổ sung nước thường xuyên để tránh bị say nắng, cảm nắng.