Lễ cúng tất niên vào chiều 30 Tết Nguyên đán là truyền thống thiêng liêng của mỗi gia đình Việt. Đây không chỉ là nghi thức mang ý nghĩa tạo nên bầu không khí ấm cúng và tràn ngập niềm vui cho các thành viên trong gia đình sau một năm tất bật học tập, lao động, tích lũy kinh nghiệm trong cuộc sống, mà bữa cơm này còn thể hiện lòng thành kính, sự biết ơn về cội nguồn, tổ tiên của gia đình.
Lễ Tất niên tại gia thường được tiến hành vào chiều 30 Tết. Tuy nhiên, vì điều kiện thời gian và công việc, một số gia đình sẽ tổ chức vào các ngày trước đó, cụ thể như ngày 27, 28, 29 âm lịch...
Lễ cúng tất niên vào chiều 30 Tết Nguyên đán là truyền thống thiêng liêng của mỗi gia đình Việt (Ảnh minh họa) Trước khi tiến hành lễ này, các gia đình phải dọn dẹp, trang hoàng bàn thờ Phật, bàn thờ Tổ tiên với mâm ngũ quả, hương, hoa tươi, đèn nến... Sau đó, có thể trang trí nhà cửa với các loại hoa, cây cảnh như hoa mai, cành đào, chậu quất...
Mâm lễ cúng tất niên chiều 30 Tết thường gồm mâm ngũ quả, hương hoa, giấy tiền vàng mã, đèn nến, trầu cau, rượu, trà, bánh chưng (hoặc bánh tét)... Bên cạnh đó, gia đình chuẩn bị cỗ mặn hoặc chay với đầy đủ các món ăn truyền thống ngày Tết, được chế biến thơm ngon, cẩn thận, bày biện đầy đặn, đẹp mắt.
Đối với văn cúng Lễ tất niên chiều 30 Tết, theo sách Văn khấn cổ truyền Việt Nam, văn cúng cụ thể như sau:
Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần)
- Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy ngài Kim niên Đương cai Thái Tuế chí đức tôn thần.
- Con kính lạy các ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.
- Con kính lạy ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa tôn thần.
- Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ Thổ, Long mạch, Tài thần, Bản gia Táo quân, cùng tất cả các vị thần linh cai quản trong xứ này.
- Con kính lạy chư gia Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Tiên linh nội ngoại họ ...
Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp năm: ...
Tín chủ (chúng) con là: ...
Ngụ tại: …
Trước án kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.
Chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh thịnh soạn, sửa lễ tất niên, dâng cúng Thiên Địa tôn thần, phụng hiến Tổ tiên, truy niệm chư linh.
Theo như thường lệ tuế trừ cáo tế, cúi xin chư vị tôn thần, liệt vị gia tiên, bản xứ tiền hậu chư vị hương linh giáng lâm án toạ, phủ thuỳ chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ toàn gia lớn bé trẻ già bình an thịnh vượng, bách sự như ý, vạn sự tốt lành, luôn luôn mạnh khoẻ, gia đình hoà thuận.
Thành tâm bái thỉnh, cúi xin chư vị tôn thần và gia tiên nội ngoại chứng giám phù hộ độ trì.
Nam Mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy)
(Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo)