Chất dẻo là gì? Cách phân loại và Ứng dụng

Hiểu đơn giản, chất dẻo hay còn gọi là nhựa polyme chuyên để sản xuất nhiều vật dụng trong đời sống như đồ gia dụng, sản phẩm nội thất, băng rôn quảng cáo… Để hiểu hơn về chất dẻo, tham khảo ngay bài viết dưới đây của chúng tôi!

Chất dẻo là gì?

Chất dẻo là gì?

Chất dẻo là tên gọi khác của nhựa polyme được tạo thành bởi các hợp chất cao phân tử. Chúng được sử dụng để sản xuất nhiều vật dụng trong đời sống hằng ngày của con người như áo mưa, ống dẫn điện… đến những sản phẩm trong công nghiệp.

Thành phần cấu tạo chất dẻo

Cấu tạo nên chất dẻo gồm chất kết dính polime, chất hóa dẻo, chất béo, chất bôi trơn, chất tạo màu… Trong đó, loại chất kết dính được chia làm 2 nhóm:

• Nhóm polime trùng hợp: (polistiron, polietylen, poliizobutilen, poli metylmentarilat) được sản xuất chủ yếu bằng phương pháp hợp chuỗi.
• Nhóm polime trùng ngưng (fenol - fomandehyt, motrevin - foman dehyt, epoxy, poliamit…) được sản xuất bằng phương pháp trùng ngưng (quá trình tổng hợp polyme dựa vào các phản ứng của các monomer chứa những nhóm chất tạo thành sự liên kết mới trong mạch polymer và sẽ sinh ra các hợp chất phụ như HCL, nước…).

Phân loại chất dẻo là gì?

Tùy theo tính chất mà chất dẻo là gì? có 2 cách chia:

Phân theo loại hiệu ứng của chất dẻo với nhiệt độ

• Nhựa nhiệt dẻo: nung nóng nhựa đến nhiệt độ nhất định thì nhựa sẽ chảy mềm ra và khi nhiệt độ hạ xuống thì nó sẽ đóng rắn lại.

Nhựa nhiệt dẻo

• Nhựa nhiệt rắn: là hợp chất cao phân tử có khả năng chuyển sang trạng thái không gian 3 chiều dưới tác dụng của nhiệt độ hoặc phản ứng khoa học. Ngay sau đó, chúng sẽ không nóng chảy hay hòa tan trở lại được nữa.

Nhựa nhiệt rắn

• Vật liệu đàn hồi: có tên tiếng Anh là elastome là loại nhựa có tính đàn hồi giống với cao su.

Nhựa đàn hồi

Phân loại theo ứng dụng

• Nhựa thông dụng: là loại nhựa được sử dụng rộng rãi với đặc điểm là giá rẻ, số lượng lớn. Ví dụ như PE, ABS, PVC, PS, PET…
• Nhựa kỹ thuật: là loại chất dẻo có tính chất cơ lý trội hơn so với các loại nhựa thông dụng và được dùng trong công nghiệp.
• Nhựa chuyên dụng: đây là những loại nhựa tổng hợp chỉ sử dụng riêng biệt cho những trường hợp riêng biệt.

Các chất phụ gia

Phần lớn thành phần làm nên chất dẻo chủ yếu là các chất vô cơ hoặc hữu cơ nên số lượng chất phụ gia chỉ chiếm rất nhỏ đối với các polymer còn dùng trong ứng dụng điện tử đến hơn 50%. Thành phần chất phụ gia trung bình sẽ khoảng 20% theo khối lượng của polymer. Tuy nhiên một số chất độn có độ hoạt động cao hơn dùng để tăng độ bền. Dưới đây là một số chất phụ gia điển hình như:

Chất ổn định

Chất ổn định có tác dụng kéo dài tuổi thọ của polymer bằng cách ngăn chặn sự xuống cấp do tia UV và quá trình oxy hóa và các hiện tượng khác.

Chất làm đầy

Một số loại nhựa trên thị trường chứa chất độn để cải thiện hiệu suất hoặc giảm chi phí trong sản xuất. Thông thường, chất độn có nguồn gốc từ khoáng chất như phấn hay các chất độn khác như tinh bột, bột gỗ, cellulose, oxit kẽm, bụi ngà…

Một số đặc điểm của chất độn như giá rẻ và làm cho sản phẩm rẻ hơn so với trọng lượng; phụ gia ổn định chứa chất làm chậm cháy làm giảm khả năng bắt lửa của vật liệu; một số chất độn có hoạt tính hóa học cao hơn và được gọi là chất gia cố.

Chất hóa dẻo

Có một số loại polyme hữu cơ có độ cứng cao nên khi sử dụng phải trộn với các chất tạo dẻo để cải thiện tính lưu biến.

Phẩm màu

Chất tạo màu cho chất dẻo có tác dụng tạo màu sắc ổn định theo thời gian và không bị phai màu. Những chất tạo màu được ứng dụng nhiều là các loại bột màu hữu cơ, vô cơ như đất son, oxit chì, oxit crom, ultra marin.

Tính chất của chất dẻo

Chất dẻo là gì? có tính chất nổi bật là không bị ăn mòn, độ bền cao với dung dịch axit và kiềm yếu. Chất dẻo sở hữu một số tính chất như:

• Đây là loại chất dẻo có khả năng dẫn nhiệt kém nhưng loại chất dẻo khí và chất dẻo bọt còn dẫn nhiệt kém hơn nữa. Do vậy trong quá trình sản xuất, người ta đã thêm vào chất độn amiang làm tăng tính chịu nhiệt của chất dẻo.
• Có thể nhuộm chất dẻo thành các màu sắc bất kỳ và nếu sử dụng những chất tạo màu bền vững thì chúng có thể giữ được màu sắc rất lâu nên không cần sơn định kỳ.
• Chất dẻo dễ dàng tạo thành các sản phẩm với những hình dạng phong phú và đa dạng bằng phương pháp ép, đùn hay rót.

Một số loại chất dẻo thông dụng

Dưới đây là một số chất dẻo phổ biến hiện nay:

Chất dẻo Polyetylen

Đây là loại chất dẻo tinh thể có trữ lượng pha tinh thể sẽ phụ thuộc vào mức độ gia công. Chất dẻo Polyetylen được ứng dụng để bọc dây điện, dây cáp PE có tính cách điện cao; làm khinh khí cầu, áo mưa, mái che; màng và tấm PE; sản phẩm đúc phun để gia công sản phẩm định hình bằng Polyetylen.

Chất dẻo Polyetylen

Polystyrene PS

Polystyrene PS được gia công trên nền nhiệt 150 độ - 250 độ C nên rất thích hợp với công nghệ đúc phun. Ứng dụng của chất dẻo này là chuyên để gia công bằng phương pháp đúc phun để tạo nên các sản phẩm định hình.

Ngoài ra nhựa xốp Polystyrene chứa không khí dẫn nhiệt kém nên được dùng để cách nhiệt ống dẫn nước trong máy lạnh. Nếu nhựa xốp Polystyrene có thêm bột than và bột kim loại sẽ được ứng dụng để hấp thụ tần số âm thanh cao.

Polystyrene PS

Polypropylene PP

Polypropylene PP đây là chất dẻo tinh thể được gia công trên nền nhiệt từ 200 - 280 độ C. Nhựa PP được ứng dụng để sản xuất đồ gia dụng chất lượng cao; các chi tiết trong máy móc công nghiệp, các loại van; chi tiết nhựa trong xe máy, ô tô, hộp thực phẩm…

Polypropylene PP

Chất dẻo Poli Vinyl Clorua PVC

Chất dẻo Polivinilcloruro PVC được gia công trên nền nhiệt từ 150 độ đến 200 độ C. Trong trường hợp chất dẻo bị cháy có thể tỏa ra khi acid nên cần theo dõi vật liệu. Với những tính chất riêng biệt, chất dẻo được ứng dụng để dùng bọc lót lên kim loại, gỗ; tấm PVC, sản phẩm định hình chi tiết trong máy bơm, bánh răng…; sản xuất màng mỏng, bột nhão, vải giả da…

Chất dẻo Poli Vinyl Clorua PVC

Ứng dụng của chất dẻo

Chất dẻo được ứng dụng trong mọi lĩnh vực của đời sống như:

• Là nguyên liệu để sản xuất các sản phẩm nội thất như bàn ghế, tủ quần áo, vách ngăn…
• Trong ngành truyền thông, quảng cáo, chất dẻo được dùng để làm các ấn phẩm như banner, poster…

Chất dẻo được dùng để làm áo mưa

• Trong ngành y tế, chất dẻo được dùng để làm kim tiêm, mắt kính, bao bì, vỏ bọc…
• Trong ngành gia dụng, chất dẻo sản xuất đồ gia dụng như hộp đựng thực phẩm, thùng nhựa 1000l, chai lọ, chén, đĩa, can nhựa 2l,5l,10l…

Đồ gia dụng chúng ta sử dụng thường ngày chính là làm từ nhựa polyme

Hy vọng rằng với những thông tin hữu ích về chất dẻo là gì? mà Đình Hải Plastic chia sẻ sẽ hữu ích đối với bạn đoc. Nếu cần tư vấn, hỗ trợ liên hệ ngay với Đình Hải Plastic theo số hotline: 0961.247.015