Nhận diện tình trạng vết thương hở qua các giai đoạn
Vết thương hở là những chấn thương có thể thấy được như da bị rách, đâm thủng, cắt,... với dấu hiệu là chảy máu, tấy đỏ, sưng xung quanh vùng tổn thương. Người bệnh sẽ thấy đau và khó chịu trên bề mặt da. Với vết thương hở nhỏ thì người bệnh có tự chăm sóc tại nhà nhưng vết thương lớn, tổn thương sâu, rộng và chảy máu nhiều thì nên đến bệnh viện để được xử lý đúng cách, tránh nguy cơ bị nhiễm trùng.
Tình trạng vết thương hở có 3 giai đoạn
Tình trạng vết thương có 3 giai đoạn là: viêm, nguyên bào sợi và tái tạo. Cụ thể như sau:
- Giai đoạn viêm: các mạch máu thắt lại để ngăn ngừa mất máu đồng thời tiểu cầu tập hợp lại để tạo thành cục máu đông. Sau khi cục máu đông được hình thành, các mạch máu sẽ mở rộng trở lại để cho phép lượng máu lưu thông tối đa đến vùng bị thương. Lúc này, các tế bạch cầu chuyển đến vị trí tổn thương để tiêu diệt vi khuẩn và thành phần dị loài khác. Các tế bào da nhân lên và phát triển khắp vùng tổn thương.
- Giai đoạn nguyên bào sợi: bên trong vết thương, collagen và sợi protein mang bắt đầu phát triển. Sự tăng trưởng của collagen kích thích cạnh của vết thương co vào và đóng lại. Tại vùng bị thương, các mạch máu nhỏ hình thành nhằm cấp máu cho tế bào da mới được tạo nên.
- Giai đoạn tái tạo: cơ thể bổ sung liên tục collagen và tinh chỉnh đến vùng bị thương. Đây là lý do vì sao vết sẹo mờ dần theo thời gian.
Nên và không nên ăn gì khi vết thương hở
Ở mỗi giai đoạn của quá trình lành vết thương, nếu người bệnh có chế độ dinh dưỡng phù hợp thì quá trình này sẽ diễn ra nhanh chóng và không để lại sẹo. Vậy ăn gì mau lành vết thương hở? Dưới đây là những thực phẩm nên và không nên ăn khi vết thương chưa hồi phục:
Nên ăn gì khi bị vết thương hở
- Thực phẩm chứa vitamin K: Trong giai đoạn đầu tiên của quá trình tái tạo mô và làm lành vết thương thì vitamin K là khoáng chất đóng vai trò chủ chốt. Cùng với canxi, vitamin K kích thích sản xuất thrombin (chất gây đông máu). Do đó, việc bổ sung chất này sẽ giúp hỗ trợ vết thương nhanh lành. Những loại rau chứa nhiều vitamin K như cà chua, súp lơ, dưa chuột, măng tây, cải bắp,...
Bổ sung nhiều thực phẩm chứa vitamin K khi bị vết thương hở
- Thực phẩm chứa vitamin C: Vitamin C cũng là một trong những yếu tố tham gia vào quá trình sản sinh collagen và tái tạo liên kết mô trong cơ thể. Vitamin này có ảnh hưởng rất lớn đến việc gia tăng và phát sinh của những tế bào và mao dẫn mới. Nếu cơ thể rơi vào tình trạng thiếu hụt vitamin C sẽ khiến các vết sẹo đã lành sẽ dễ bị rách hoặc vỡ ra. Một số thực phẩm giàu vitamin C như ớt chuông đỏ, cà chua, cam, kiwi...
- Thực phẩm chứa kẽm: Kẽm là chất giúp các enzym trong cơ thể thực hiện chức năng của mình, bao gồm các loại enzym liên quan trực tiếp đến quá trình sản xuất collagen và tái tạo vết thương. Vi chất này cũng tham gia hỗ trợ quá trình phân chia tế bào trong cơ thể. Kẽm có nhiều trong ngũ cốc, tôm, đậu Hà Lan, súp lơ...
- Thực phẩm chứa sắt: trong quá trình tổng hợp collage, sắt đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa proline và lysine. Ở những người bị thiếu chất sắt, vết thương sẽ lâu lành hơn do sự lưu thông ngoại viên và sự oxy hóa. Có thể bổ sung sắt qua đường ăn uống bằng cách tăng cường rau bina, đậu lăng, súp lơ…
Những người thiếu chất sắt vết thương sẽ lâu lành hơn bình thường
- Đạm: đạm là nguyên liệu chính trong quá trình tái tạo tế bào mới, giúp vết thương hở nhanh liền da. Do đó, nếu thời gian này cơ thể được bổ sung đạm thì vết thương nhanh chóng lành hơn. Bổ sung đạm bằng cách ăn phô mai, sữa, lạc, đậu đỗ,... Tuy nhiên, có những thực phẩm chứa rất nhiều đạm nhưng bạn không nên ăn như trứng gà, thịt bò, thịt gà… vì có thể để lại sẹo thâm.
Vết thương hở kiêng ăn gì
Bên cạnh những thực phẩm bạn nên bổ sung để vết thương nhanh lành và không có sẹo thì cũng có những thực phẩm khiến vết thương lâu lành và để lại sẹo lồi, sẹo thâm nên cần phải kiêng trong thời gian này.
Hàng loạt câu hỏi được nhiều người quan tâm như bị khâu vết thương không nên ăn gì? Bị vết thương nên kiêng ăn gì? Vết thương bị nhiễm trùng không nên ăn gì? Câu trả lời là những thực phẩm liệt kê dưới đây:
- Thịt bò: các chuyên gia cho biết, mặc dù thịt bò chứa nhiều đạm và chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe nhưng nó lại khiến vết thương sậm mà và để lại sẹo thâm sau khi lành. Do đó, những người có vết thương hở nên kiêng tuyệt đối thực phẩm này.
- Thịt gà: nếu bạn đang phân vân khâu vết thương nên kiêng ăn gì thì đó là thịt gà do nó thuộc nhóm thực phẩm có tính nóng, khiến vết thực đau nhức, lâu liền da và dễ để lại sẹo lồi, sẹo thâm.
Kiêng thịt gà khi bị vết thương hở
- Trứng gà: cũng là thực phẩm giàu đạm như thịt bò nhưng nó lại trái ngược với thịt bò đó là ăn trứng gà sẽ làm vùng da bị thương sau khi lành sẽ trắng hơn, không đều màu. Để tránh có vết loang lổ trên da thì hãy kiêng trứng gà cho đến khi vết thương hở lành hoàn toàn.
- Thịt xông khói: ăn thịt xông khói sẽ làm hao hụt lượng chất khoáng và vitamin E cần thiết trong việc tái tạo các mô mềm bị tổn thương. Do vậy, người đang có vết thương hở nên tránh xa thực phẩm này nếu không muốn vết thương lâu lành hơn.
- Thịt chó: là loại thực phẩm cung cấp nhiều protein và năng lượng cho cơ thể. Tuy nhiên, loại thịt này có tính nóng, khiến vùng da quanh vết thương trở nên cứng, sần sùi và tạo sẹo lồi. Nên nếu thắc mắc bị vết thương hở không nên ăn gì thì câu trả lời là thịt chó.
- Hải sản: vết thương chưa lành hẳn hoặc da còn non mà bạn ăn hải sản có thể sẽ gây ngứa, tạo sẹo lồi nên dù có hấp dẫn đến đâu thì bạn cũng nên tránh nó ra nhé.
- Đồ nếp: tương tự như thịt gà thì đồ nếp cũng có tính nóng. Chúng dễ gây ra hiện tượng sưng, nhức và mưng mủ tại vị trí bị thương. Tránh xa những món ăn làm từ nếp như xôi, chè trôi nước,... để vết thương mau lành và không có sẹo.
- Đường và thực phẩm có hàm lượng đường cao: nhóm chất này tác động đến collagen trên bề mặt lớp biểu bì. Đặc biệt, trong giai đoạn nguyên bào sợi và giai đoạn tái tạo, nếu sử dụng đường sẽ làm quá trình này chậm lại dẫn tới vết thương lâu lành hơn.
- Gừng: ăn quá nhiều gừng sẽ cản trở quá trình hình thành cục máu đông trong giai đoạn viêm.
Gừng khiến quá trình lành vết thương chậm hơn nên cũng cần kiêng trong giai đoạn này
- Sữa đã tách kem: thực phẩm này có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất insulin và đáp ứng quá trình viêm tự nhiên của cơ thể. Do đó, sử dụng sữa tác kem sẽ ảnh hưởng đến giai đoạn viêm, tác động đến việc hình thành cục máu đông và làm chậm quá trình liền sẹo.
- Rau muống: nếu hỏi vết thương lên da non kiêng ăn gì thì câu trả lời là rau muống. Đây là thực phẩm có tính mát, giải độc tốt, lợi tiểu, nhuận thịt, sinh da thịt,... nên nếu ăn rau muống ở giai đoạn này sẽ gây sẹo lồi.
Chế độ ăn kiêng khi vết thương hở kéo dài bao lâu?
Tùy vào mức độ nghiêm trọng của vết thương và cơ địa từng người mà thời gian ăn kiêng sẽ khác nhau. Với những vết thương nhẹ, thường thì thời gian có thể kéo dài từ 5-7 ngày, đây là khoảng thời gian đủ để tái cấu trúc mô bị tổn thương. Bạn hoàn toàn có thể theo dõi bằng mắt thường thông qua các dấu hiệu như vết thương đã khô chưa, liền lại chưa, lên da non chưa,... để cân bằng lại chế độ ăn uống của mình.
Ăn kiêng khi có vết thương hở thường kéo dài 5-7 ngày
Với những vết thương nghiêm trọng như vết mổ, người bệnh cần tuân theo chỉ định của bác sĩ và tham khảo chế độ ăn uống từ chuyên gia để đảm bảo vết thương được chăm sóc đúng và tốt nhất.
Ngoài việc chú ý chế độ ăn uống những thực phẩm mau lành vết thương thì bệnh nhân cũng cần tuân thủ theo hướng dẫn của nhân viên y tế như vệ sinh chăm sóc vết thương đúng cách, bổ sung nước và vitamin C hàng ngày, tuyệt đối không gãi hay có tác động tiêu cực lên vết thương,... để rút ngắn thời gian hồi phục.
Việc ăn kiêng cũng có thể làm giảm các chất dinh dưỡng cần thiết của cơ thể. Kiêng khem quá mức sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, thậm chí là phản tác dụng. Do đó, người bệnh nên tham khảo, tư vấn từ chuyên gia dinh dưỡng để có chế độ phù hợp.
Song song với việc kiêng ăn những thực phẩm kể trên thì bạn hãy tăng cường bổ sung các thực phẩm trong cùng nhóm chất để đảm bảo dinh dưỡng cho cơ thể, tránh thì trạng thiếu năng lượng dẫn đến mệt mỏi, uể oải.
BVĐK Phương Đông với đội ngũ y bác sĩ có chuyên môn cao cùng hệ thống trang thiết bị hiện đại, tân tiến sẽ mang đến dịch vụ y tế chất lượng cao, khách hàng hoàn toàn yên tâm khi thăm khám và điều trị vết thương hở tại viện. Để được tư vấn chi tiết hơn, vui lòng liên hệ 1900 1806 để được giải đáp kịp thời.