Xã hội 04:45, 06/06/2024 GMT+7

Chợ thị xã xuống cấp

Chị Phạm Thị Xuân Lan bán thịt heo tại chợ Bình Long đã 20 năm. Trước đây, chị bán trong nhà lồng chợ. Nhiều năm nay, khu nhà lồng vắng người mua. Vì buôn bán ế ẩm nên chị đã bỏ quầy sạp để thuê chỗ bán bên ngoài. Một phần nguyên nhân là do chợ xuống cấp, lối đi chật hẹp và không có bãi giữ xe nên ít người vào chợ. Trước khi xảy ra đại dịch Covid-19, mỗi ngày chị Lan bán từ 3-4 con heo, nhưng nay chỉ bán được khoảng 50kg thịt. Trước thực trạng buôn bán ế ẩm, chị Lan rất mong thị xã nâng cấp cải tạo, xây dựng chợ mới, sắp xếp lại quầy sạp, tạo điều kiện thuận lợi cho tiểu thương kinh doanh. Chị Lan chia sẻ: “Trong nhà lồng nhếch nhác, lối đi chật hẹp, nền chợ ẩm ướt, mất vệ sinh nên không có người vào mua. Vì vậy, tiểu thương bỏ sạp ra ngoài đường bán. Nếu không xây dựng chợ mới thì người dân không vào mua hàng hóa”.

Một góc chợ thị xã Bình Long xây dựng đã lâu, ẩm thấp, xập xệ gây khó khăn trong kinh doanh buôn bán

Cũng như chị Lan, anh Nguyễn Thanh Xuân thuê chỗ trước mặt chợ để thuận tiện kinh doanh thịt heo. Anh còn thuê thêm một ki-ốt do chủ bỏ trống trong khu nhà lồng chợ làm kho, với giá 250.000 đồng/tháng. Theo anh Xuân, chợ thị xã quá xuống cấp, không xứng là chợ loại I. Hiện nay, người dân không vào chợ mà thường mua hàng hóa ở các điểm bán dọc đường. Để tiểu thương vào buôn bán thì phải xây dựng chợ mới”.

Người dân tụ tập buôn bán lấn chiếm lòng lề đường tại đường Ngô Quyền, thị xã Bình Long

Buôn bán mất trật tự, lấn chiếm lòng lề đường thường xuyên xảy ra tại đường Hùng Vương, thị xã Bình Long

Hơn 50 năm sử dụng, qua nhiều giai đoạn chắp vá, sửa chữa, cơ sở vật chất chợ Bình Long ngày càng xuống cấp. Khu nhà lồng chợ ẩm thấp, mái tôn nhiều chỗ dột nát, hệ thống cống thoát nước hư hỏng. Mỗi cơn mưa nước đổ về gây ngập trong khu nhà lồng. Nhiều tiểu thương không kịp thu dọn hàng hóa đã bị ướt. Bên trong chợ, các gian hàng sắp xếp không hợp lý, thực phẩm đồ khô xen giữa hàng quần áo. Hiện có hàng chục ki-ốt bỏ trống, do hộ tiểu thương không còn kinh doanh hoặc bỏ ra đường buôn bán. Không khó để bắt gặp những ki-ốt có dòng chữ “cho thuê” hoặc “sang quầy” bên trong chợ. Một số tiểu thương cho biết, không ai muốn vào trong buôn bán nên các ki-ốt cứ đóng cửa từ năm này qua năm khác.

Do hệ thống cống hư hỏng nên khu nhà lồng chợ thường ngập nước khi trời mưa

Trong khi nhà lồng chợ bỏ hoang, xung quanh khu vực chợ Bình Long, dọc các tuyến đường Ngô Quyền, Hùng Vương đã xuất hiện chợ tự phát. Nhiều hộ tiểu thương thuê mặt bằng kinh doanh đủ loại hàng hóa. Người mua, người bán chen chúc trên lòng, lề đường, gây mất an toàn giao thông, nhất là vào những giờ cao điểm. Anh Nguyễn Thanh Phong kinh doanh hải sản tươi sống ở ngã tư đường Ngô Quyền - Hùng Vương cho biết: “Buôn bán trong chợ không đảm bảo vệ sinh, ra ngoài đường sạch sẽ hơn. Mỗi tháng tôi trả tiền thuê mặt bằng 4 triệu đồng, bù lại hàng hóa luôn bán chạy trong ngày”.

Cần sự đồng thuận

Cách đây vài năm, chợ Bình Long từng xảy ra hỏa hoạn nên việc xây dựng chợ mới, chỉnh trang diện mạo đô thị là rất cần thiết. Nhằm giảm gánh nặng đầu tư công, thị xã Bình Long chủ trương xây dựng chợ theo hình thức xã hội hóa. Tháng 4-2024, các phòng, ban chuyên môn thị xã Bình Long và phường An Lộc tổ chức họp tiểu thương lấy ý kiến đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng chợ và quyết định phê duyệt phương án bồi thường giải phóng mặt bằng (đợt 1). Qua cuộc họp, nhiều tiểu thương bày tỏ băn khoăn, lo lắng về phương án xây lầu. Chị Trần Thị Thu Hà, tiểu thương chợ Bình Long cho biết: “Tôi tán thành việc xây dựng chợ mới. Chợ truyền thống không nên xây lầu, vì người mua sẽ ngại đi lên”.

Các gian hàng sắp xếp không hợp lý trong khu nhà lồng chợ

Một số tiểu thương chưa đồng tình về diện tích ki-ốt 4m2 là quá nhỏ, không đủ bố trí hàng hóa. Bên cạnh đó, tiểu thương kiến nghị giảm diện tích khu vực bán hàng tự sản tự tiêu để tăng tỷ lệ bố trí quầy sạp. Anh Nguyễn Mạnh Hùng, tiểu thương kinh doanh trang sức ở chợ Bình Long cho hay: “Theo bản đồ quy hoạch, chợ sẽ xây dựng hàng chục căn nhà phố. Theo tôi, diện tích chợ Bình Long chỉ để phục vụ tiểu thương kinh doanh buôn bán, không thể xây dựng nhà phố bán cho người khác vào mua, bởi tiểu thương không đủ tiền để mua nhà phố”.

Khu nhà lồng chợ bỏ hoang, vắng bóng người kinh doanh buôn bán

Từ năm 2019, thị xã Bình Long ký hợp đồng với Công ty TNHH Tập đoàn đầu tư Sao Việt về giao nhận thầu kinh doanh, khai thác và quản lý chợ Bình Long. Theo đó, bên nhận thầu là công ty quản lý thu các loại phí, giá dịch vụ từ việc khai thác hoạt động của chợ theo quy định pháp luật, được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt. Đồng thời, bên nhận thầu có trách nhiệm nâng cấp, sửa chữa chợ trong thời gian tiếp nhận kinh doanh, khai thác, quản lý. Tuy nhiên, theo Ban Quản lý chợ, mỗi tháng nguồn thu - chi từ các hoạt động của chợ rất thấp, không đủ kinh phí để sửa chữa cơ sở vật chất. Ông Lê Ngọc Liêm, Trưởng ban Quản lý chợ Bình Long cho hay: “Từ sau đại dịch Covid-19, tiểu thương buôn bán ế ẩm. Nhiều người bỏ sạp ra bán dọc đường, hình thành khu chợ tự phát tại các tuyến đường Ngô Quyền, Hùng Vương. Mỗi ngày, tổng thu phí các quầy sạp ở chợ chỉ khoảng 1,5 triệu đồng. Ban Quản lý chợ không thu bất cứ loại phí nào ở khu chợ tự phát. Trong khi đó, chúng tôi phải dọn vệ sinh, rác thải từ những nơi khác mang đến bỏ”.

Đến tháng 9 năm nay, hợp đồng giao nhận thầu kinh doanh, khai thác, quản lý chợ Bình Long sẽ hết hiệu lực. Vì vậy, thị xã đang gấp rút triển khai phương án xây dựng chợ bằng phương thức xã hội hóa. Hiện thị xã đang tiến hành khảo sát lập đồ án điều chỉnh quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500. Tổng diện tích lập quy hoạch hơn 1,6 ha, thuộc khu phố Phú Bình, phường An Lộc. Chợ có 2 khu, là khu bến xe cũ và khu chợ chính. Khu quy hoạch được bố trí thành 5 vùng không gian, gồm đất chợ chính, đất các khu phụ trợ, kỹ thuật, đất các khu ki-ốt và dịch vụ, đất cây xanh, đất giao thông.

Về tiến độ thực hiện, thị xã đang lấy ý kiến cộng đồng dân cư khu vực quy hoạch và xin ý kiến các sở, ngành về đồ án. Sau khi tổng hợp các ý kiến, thị xã sẽ tiếp thu hoàn thiện đồ án và phê duyệt quy hoạch theo quy định. Việc xây dựng chợ mới Bình Long chính là thay đổi diện mạo đô thị, đảm bảo người dân được kinh doanh buôn bán và thụ hưởng những quyền lợi tốt nhất.

“Theo kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 đã được thông qua tại nghị quyết HĐND thị xã Bình Long, gồm vốn phân bổ cho công tác giải phóng mặt bằng chợ Bình Long. Theo chỉ đạo của UBND thị xã Bình Long, trong năm 2024 phải thực hiện xong việc bồi thường giải phóng mặt bằng. Sau đó, các cơ quan chuyên môn thực hiện xây dựng đồ án quy hoạch tỷ lệ 1/500 và phương án thiết kế thi công. Hiện nay, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng đã được phê duyệt 2 đợt, Trung tâm Phát triển quỹ đất thị xã đang thông báo các hộ dân nhận tiền đền bù. Rất mong các hộ dân, tiểu thương đồng thuận cao để thị xã ngày càng khang trang đổi mới, nhất là tránh được tình trạng buôn bán lấn chiếm lòng, lề đường kéo dài trong nhiều năm qua”.