Ảnh hưởng của nhiệt độ đến khả năng di chuyển và khả năng sống của tinh trùng

Khi giữ các mẫu tinh dịch ở 37°C, tinh trùng bị mất khả năng di chuyển và khả năng sống. Nếu được giữ ở 4°C, chúng vẫn còn khả năng tồn tại nhưng mất khả năng vận động do sốc nhiệt. Nhiệt độ giữ tinh dịch tốt nhất nhằm bảo tồn khả năng di chuyển của tinh trùng là 20°C.

1. Số liệu từ thí nghiệm

Thí nghiệm được thực hiện trên 42 người đàn ông có khả năng sinh sản và tự nguyện yêu cầu thắt ống dẫn tinh. Các mẫu tinh dịch được lấy và bảo quản ở 4, 20 và 37°C. Tính di động và khả năng tồn tại được phân tích sau khi ngâm dầu và độ pH trong 3, 6, 12 và 18 giờ. Cụ thể:

• Khi tinh dịch được giữ ở 20°C, sự suy giảm khả năng vận động là không đáng kể sau 12 giờ.
• Tuy nhiên, khả năng vận động của tinh dịch giảm đáng kể khi được giữ ở 4 hoặc 37°C, trong đó tệ nhất là ở 4°C.

Như vậy, khả năng di động giảm theo thời gian ở 20 và 37°C, nhưng với tốc độ cao hơn đáng kể ở 37°C (trong đó nhu động giảm một nửa sau 12 giờ).

Trong những thí nghiệm này, khả năng sống sót được đánh giá bằng nhuộm eosin-nigrosin và không thể phục hồi được bằng cách hâm nóng lại tinh dịch. Kết quả như sau:

• Khả năng sống sót của tinh trùng cũng giảm giống như khả năng vận động ở 20 và 37°C.
• Khả năng sống sót được bảo toàn tốt nhất ở 4°C mặc dù mất khả năng vận động. Cụ thể ở 4°C, khả năng di động gần như không có sau 6 giờ nhưng tinh trùng vẫn tồn tại qua 18 giờ.

Ở nhiệt độ cao hơn 4°C, các tinh trùng bất động đã chết do có nhiều vi khuẩn phát triển, chủ yếu là vi khuẩn gram âm như Esch. coli và Proteus. Thỉnh thoảng cũng có Enterococci gram dương được xác định. Ở 37°C, tinh dịch có tính axit đáng kể. Số lượng vi khuẩn tăng lên rõ rệt và độ pH giảm ở 37°C giải thích cho sự giảm khả năng vận động và khả năng sống.

Để xác định ảnh hưởng của vi khuẩn phát triển lên khả năng vận động của tinh trùng, thí nghiệm được lặp lại với việc bổ sung kháng sinh. Kết quả:

• Không có bất kỳ sinh vật nào phát triển và không có sự sụt giảm độ pH, ngay cả ở 37°C.
• Tinh trùng trong điều kiện có kháng sinh giữ được khả năng vận động ở 20 và 37°C tốt hơn.
• Vẫn có sự suy giảm đáng kể nhu động trong các mẫu được giữ ở 37°C (nhiệt độ cơ thể), ngay cả khi ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn.

Vậy tinh trùng sống ở nhiệt độ bao nhiêu? Những nghiên cứu này cho thấy giữ mẫu tinh dịch ở nhiệt độ phòng (20°C) trong thời gian từ khi xuất tinh đến khi phân tích là tốt nhất. Các mẫu được giữ ở 37°C sẽ mất cả tính di động và khả năng sống sót. Những mẫu được giữ ở 4°C sẽ mất khả năng vận động do sốc nhiệt nhưng vẫn giữ được khả năng tồn tại.

2. Khả năng sống của tinh trùng trong các môi trường khác

Sau khi xuất tinh, nếu tinh trùng không đi vào cơ thể phụ nữ mà ra ngoài môi trường thì vẫn có khả năng sống sót, nhưng thời gian rất ngắn. Cụ thể như sau:

Trong không khí

Khi xuất tinh ra ngoài không khí, bám vào các bề mặt như drap giường, khăn giấy, sàn nhà... thì thời gian sống của tinh trùng chỉ khoảng vài phút, với điều kiện tinh tinh dịch vẫn còn ướt và bề mặt bám không có hóa chất. Khi tinh dịch đã khô lại thì tinh trùng không còn khả năng sống sót.

Lưu ý, nếu tinh trùng bám gần âm đạo có đủ độ ẩm và ấm thì có thể sống được khoảng 20 phút. Do đó, nếu có những tác động khiến tinh trùng (đã xuất ra ngoài môi trường) nhưng di chuyển được đến âm đạo thì vẫn có khả năng thụ thai.

Trong bao cao su

Thời gian sống của tinh trùng trong bao cao su có thể lên đến 24 giờ, tùy thuộc vào chất liệu và nhiệt độ bảo quản của chiếc bao. Cụ thể, nếu sử dụng bao cao su có chất diệt tinh trùng thì chúng sẽ chết trong vài phút. Nếu không, tinh trùng có thể sống được 15 - 20 phút cho đến khi tinh dịch không còn nhiệt độ và trạng thái thích hợp.

Trong trường hợp nhiệt độ môi trường thích hợp, bao cao su được buộc chặt để tinh dịch không bị khô đi thì tinh trùng có khả năng sống lâu vài giờ. Nhưng nhìn chung thì hầu hết các loại bao cao su đều có chất bôi trơn và chất bảo quản, nên thời gian sống của tinh trùng không quá lâu.

Trong nước nóng

Tinh trùng sống ở nhiệt độ nào? Nhiệt độ bìu của nam giới thường dao động ở 43°C, đây mức lý tưởng để tinh trùng sống và phát triển. Nếu xuất tinh vào nước ấm với nhiệt độ tương tự, tinh trùng có thể sống được vài phút. Trong trường hợp xuất tinh vào nước nóng hay nước sôi, tinh trùng sẽ chết ngay lập tức.

Tinh trùng đông lạnh

Nam giới có thể chọn phương pháp đông lạnh tinh trùng để bảo tồn khả năng duy trì nòi giống trong nhiều năm. Khi được làm lạnh ở -196°C, tất cả hoạt động sinh học của tinh trùng đều dừng lại hiệu quả. Các nghiên cứu chỉ ra rằng tinh trùng được đông lạnh có khả năng tồn tại mãi mãi. Những em bé được sinh ra từ tinh trùng được đông lạnh vẫn có thể phát triển bình thường, cả về thể chất lẫn trí tuệ.

Dính vào tay

Tinh trùng không có khả năng di chuyển trên da. Chúng phải tiếp xúc trực tiếp với âm đạo mới có thể di chuyển đến tử cung và vào ống dẫn trứng. Nhưng tinh trùng có thể sống vài phút trên tay trong nếu không bị lau đi. Vì vậy, nếu đủ lượng tinh trùng trên các ngón tay được đưa vào âm đạo, vẫn có khả năng mang thai xảy ra.

Trong hồ bơi

Sự sống của tinh trùng trong hồ bơi thường chỉ là vài giây do độ pH của nước trong bể bơi khác với độ pH bên trong âm đạo.

3. Những yếu tố khác ảnh hưởng đến khả năng sống của tinh trùng

Ngoài nhiệt độ trong phòng thí nghiệm, khả năng sống của tinh trùng chủ yếu phụ thuộc vào những yếu tố tự nhiên sau:

Tuổi tác

Tinh trùng của nam giới từ 20 - 40 tuổi có sức sống dẻo dai nhất. Sau 40 tuổi sức sống của tinh trùng giảm đi và xuất hiện nhiều tinh trùng dị dạng. Qua 60 tuổi, khoảng 80% tinh trùng có thể bị biến dạng. Vì vậy, nam giới nên sinh con trong thời kỳ sức sống tinh trùng cao nhất để đảm bảo khả năng thụ thai.

Uống rượu, hút thuốc

Những người thường xuyên hút thuốc lá sẽ có chất lượng tinh trùng giảm rõ rệt, tỷ lệ tinh trùng dị dạng tăng cao. Bên cạnh đó, uống rượu lâu ngày cũng ảnh hưởng và gây teo tinh hoàn, cũng như giảm chất lượng tinh trùng. Do đó nam giới nên hạn chế sử dụng các chất kích thích để tránh ảnh hưởng tới chất lượng tinh trùng.

Nhiệt độ bên ngoài

Thói quen thường xuyên mặc quần bó sát, xông hơi, ngâm mình trong nước nóng hoặc để laptop lên đùi,... sẽ khiến nhiệt độ tinh hoàn tăng cao, làm giảm đi sự sinh trưởng và sức sống của tinh trùng.

Vận động

Nam giới bị béo phì có nhiệt độ ở háng tăng cao, từ đó ảnh hưởng tới sự phát triển của tinh trùng. Vận động vừa phải, tạo sự cân bằng nội tiết trong cơ thể, nhất là hormone sinh dục nam, có thể giúp tăng sức sống cho tinh trùng.

Nếu bạn và bạn đời đang có kế hoạch mang thai thì cần tìm hiểu về sức khỏe tinh trùng, về nhiệt độ cũng như khả năng sống. Việc tìm hiểu này sẽ giúp các quý ông loại bỏ được các yếu tố làm ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng và làm thế nào để tinh trùng sản xuất tốt và luôn khỏe mạnh.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.

Nguồn tham khảo: pubmed.ncbi.nlm.nih.gov, sciencedirect.com