Sự khác biệt giữa mật ong nguyên chất và mật ong thường

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại mật ong, chẳng hạn như mật ong nguyên chất và mật ong thường. Vậy sự khác nhau giữa hai loại mật ong này là gì? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!

1Mật ong nguyên chất là gì?

Mật ong là một chất lỏng sánh đặc màu vàng, vị ngọt như siro, do ong mật tạo ra. Ong mật dự trữ mật ong trong tổ để sử dụng làm thức ăn, nguồn dinh dưỡng cho sự phát triển và sinh sản của ong.

Mật ong nguyên chất hay mật ong thô không qua chế biến, được lấy trực tiếp từ tổ ong mật và có thể chứa nhiều chất dinh dưỡng hơn nhưng không được tiệt trùng.

Người nuôi ong thường chỉ lọc mật ong qua một tấm lưới hoặc vải nylon để loại bỏ những mảnh vụn nhỏ bao gồm phấn hoa, sáp ong và các bộ phận của ong chết. Vì vậy, mật ong nguyên chất có vẻ đục hơn vì có thể còn sót lại các tạp chất này nhưng chúng vẫn rất an toàn.[1]

Mật ong nguyên chất không qua chế biến hay tiệt trùng

2Mật ong thường là gì?

Mật ong thường cũng được lấy từ tổ ong mật nhưng được chế biến, xử lý và tiệt trùng (thanh trùng bằng nhiệt) để diệt vi khuẩn, nấm men cũng như loại bỏ các hạt bụi bẩn trước khi đóng chai. Vì thế, mật ong thường sẽ trong và mịn hơn, đồng thời có thời hạn sử dụng lâu hơn.

Tuy nhiên, điều này có thể làm thay đổi mùi vị, biến đổi hay phá hủy các dưỡng chất, ví dụ như làm giảm số lượng enzyme và chất chống oxy hóa. Hiện nay, nhiều loại mật ong đã qua chế biến còn bổ sung thêm đường hoặc các chất làm ngọt nhân tạo để tăng độ ngọt và giảm giá thành.[2]

Mật ong thường đã được thanh trùng và siêu lọc nên kết cấu mịn, trong hơn

3Sự khác biệt giữa mật ong nguyên chất và mật ong thường là gì?

Mật ong nguyên chất bổ dưỡng hơn

Mật ong nguyên chất chứa khoảng 22 axit amin, 31 loại khoáng chất và một lượng lớn vitamin cùng enzyme. Tuy nhiên, các chất dinh dưỡng trong mật ong chỉ chứa một lượng rất nhỏ.[3]

Điều ấn tượng nhất là mật ong nguyên chất chứa gần 30 loại hợp chất thực vật có hoạt tính sinh học. Chúng được gọi là polyphenol, hoạt động như các chất chống oxy hóa với tác dụng giảm viêm, giảm nguy cơ mắc bệnh tim và một số bệnh ung thư.

Ngược lại, mật ong thường có thể chứa ít chất chống oxy hóa do quá trình thanh trùng nhiệt độ cao làm biến đổi các chất. Một nghiên cứu cho biết mật ong nguyên chất có lượng chất chống oxy hóa cao gấp 4,3 lần mật ong đã qua chế biến.[4]

Vì vậy, mật ong nguyên chất chứa nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe hơn mật ong thường.

Mật ong nguyên chất chứa nhiều chất dinh dưỡng hơn mật ong thường

Mật ong nguyên chất chứa phấn ong

Phấn ong hay phấn hoa có lượng dưỡng chất rất đáng ngạc nhiên với hơn 250 chất bao gồm vitamin, axit amin, axit béo thiết yếu, vi chất dinh dưỡng và các chất chống oxy hóa. Trên thực tế, Bộ Y tế Liên bang Đức đã công nhận phấn ong là một loại thuốc.[5]

Nhiều nghiên cứu đã phát hiện ra rằng phấn ong có thể giúp chống viêm, cải thiện chức năng gan, chống lại bệnh tim và đột quỵ.[6]

Thật không may, các phương pháp xử lý như thanh trùng và siêu lọc trong sản xuất mật ong thường có thể loại bỏ phấn ong. Một nghiên cứu tại Mỹ đã phân tích 60 mẫu mật ong thường và phát hiện ra rằng hơn 75% tổng số mẫu không chứa phấn hoa.[7]

Mật ong nguyên chất chứa phấn ong có nhiều chất tốt cho sức khỏe

Mật ong nguyên chất chứa keo ong

Keo ong là một chất dính mà ong sử dụng để xây tổ và kết nối các cấu trúc lại với nhau. Một nghiên cứu từ năm 2017 cho biết keo ong được tìm thấy trong mật ong nguyên chất đem lại nhiều tác dụng có lợi cho sức khỏe như: chống viêm, kháng nấm, chống ung thư và chống loét.[8]

Mật ong nguyên chất chứa nhiều keo ong hơn mật ong thường

Mật ong thường có thể bị phá hủy chất chống oxy hóa

Mật ong thường sẽ trải qua quá trình tiệt trùng trước khi được đóng vào chai. Không có nghiên cứu chính thức nào về việc thanh trùng làm thay đổi mức độ chống oxy hóa trong mật ong, nhưng các nghiên cứu cho thấy quá trình đun nóng làm giảm mức độ chống oxy hóa trong các thực phẩm khác.[9]

Trong khi đó, nhiều nghiên cứu đã chứng minh mật ong nguyên chất chứa flavonoid và axit phenolic có đặc tính chống oxy hóa giúp hạn chế các quá trình stress oxy hóa trong cơ thể và làm tăng khả năng chống ung thư.[10]

Tuy nhiên, các loại chất chống oxy hóa có mặt trong mật ong nguyên chất sẽ khác nhau, tùy thuộc vào loại hoa mà ong thụ phấn.

Mật ong thường bị giảm lượng chất chống oxy hóa do quá trình thanh trùng

Mật ong thường có thể chứa đường hoặc chất tạo ngọt

Theo số liệu thống kê, riêng nước Mỹ tiêu thụ khoảng 181.440.000 kg mật ong mỗi năm và lượng mật ong nguyên chất khó có thể đáp ứng được nhu cầu. Do đó, một số nhà sản xuất đã pha thêm đường hoặc các chất làm ngọt như siro ngô vào mật ong nhằm tăng độ ngọt để giảm lượng mật ong nguyên chất và giảm giá thành.[11]

Điều này thực sự không đáng mong đợi vì mật ong bị giảm hàm lượng các chất dinh dưỡng. Hơn nữa, hàm lượng đường được thêm vào mật ong quá cao, khi sử dụng sẽ làm tăng đường huyết, gây thừa cân, béo phì và kéo theo nhiều bệnh lý khác.

Vì lợi ích kinh tế nên nhiều loại mật ong thường bị độn thêm quá nhiều đường

4Cách lựa chọn mật ong tốt cho sức khỏe

Một vài gợi ý sau đây sẽ giúp bạn lựa chọn được loại mật ong tốt cho sức khỏe:[12][13]

• Mật ong nguyên chất không qua tiệt trùng nên sẽ giữ lại được nhiều chất dinh dưỡng hơn mật ong thường.
• Mặc dù có loại mật ong thường được xử lý ở mức tối ưu để giữ lại các dưỡng chất nhưng thật khó để biết loại nào được xử lý tốt nếu không có thiết bị kiểm tra.
• Bạn có thể mua mật ong từ người dân địa phương để hạn chế được tác động của quá trình siêu lọc.
• Nếu bạn mua mật ong từ các hãng thì hãy tìm kiếm sản phẩm từ nhà sản xuất lớn và có uy tín, có dán nhãn "raw" (thô nguyên chất không qua chế biến). Mật ong được dán nhãn "organic" (hữu cơ) hay "pure" (tinh khiết) chưa chắc đã là mật ong thô nguyên chất.
• Mật ong thường thì rất trong và mịn, trong khi mật ong nguyên chất có nhiều màu sắc và đục hơn.
• Mật ong nguyên chất có thể kết tinh nhanh hơn mật ong thường (Đặt lọ mật ong vào nồi nước nóng sẽ làm tan chảy các tinh thể và biến nó thành chất lỏng. Sau đó để ra ngoài thì mật ong nguyên chất kết tinh nhanh hơn).

Dùng mật ong nguyên chất tốt cho sức khỏe hơn mật ong thường

5Lưu ý khi sử dụng mật ong nguyên chất và mật ong thường

Mặc dù mật ong rất tốt cho sức khỏe nhưng chúng có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn nếu dùng quá nhiều, vì vậy mọi người chỉ nên sử dụng với một lượng vừa đủ, phù hợp với nhu cầu thiết yếu. Dưới đây là một số lưu ý khi sử dụng mật ong nguyên chất và mật ong thường:[14]

• Mật ong nguyên chất hay mật ong thường đều an toàn với sức khỏe nhưng cần tránh sử dụng mật ong có bổ sung thêm đường.
• Cả mật ong nguyên chất và mật ong thường đều có thể chứa một lượng nhỏ vi khuẩn Clostridium botulinum có thể gây ngộ độc thực phẩm (hiếm gặp).
• Trẻ sơ sinh dưới 12 tháng tuổi không nên ăn bất kỳ loại mật ong nào, kể cả mật ong nguyên chất vì đường tiêu hóa của bé chưa phát triển đủ để chống lại vi khuẩn Clostridium botulinum.
• Nếu sau khi ăn mật ong thô bạn gặp phải tình trạng buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy, hãy đến thăm khám bác sĩ ngay lập tức.
• Những người bị dị ứng với phấn ong cũng không nên sử dụng mật ong nguyên chất và các sản phẩm khác từ ong.

Ba mẹ không nên cho trẻ dưới 1 tuổi ăn mật ong vì có thể gây ngộ độc

Qua bài viết này, hy vọng bạn đọc đã có thể so sánh, phân biệt được sự khác nhau giữa mật ong nguyên chất và mật ong thường. Mặc dù mật ong rất tốt cho sức khỏe nhưng bạn không nên lạm dụng nó mà cần phải sử dụng với một lượng vừa đủ với nhu cầu cần thiết. Đặc biệt lưu ý, không sử dụng mật ong cho trẻ dưới 1 tuổi vì có thể gây ngộ độc cho trẻ.