Rạn da là tình trạng khá phổ biến, đặc biệt ở phụ nữ sau sinh hoặc những ai có sự thay đổi cân nặng đột ngột. Nếu bạn đang tìm kiếm các cách trị rạn da an toàn và dễ dàng thực hiện tại nhà, thạc sĩ bác sĩ Vũ Thị Thùy Trang, Chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh sẽ gợi ý 10 cách dưới đây.
Hiểu về rạn da
Việc hiểu rõ về nguyên nhân cũng như tình trạng và mức độ rạn da hiện tại là điều cần thiết cho việc lựa chọn cách trị rạn da phù hợp.
1. Cơ chế da bị rạn nứt
Để lựa chọn phương pháp điều trị rạn da hiệu quả, trước hết cần hiểu rõ cơ chế hình thành của tình trạng này. Rạn da là hiện tượng nứt gãy do lớp hạ bì (lớp giữa của da) bị kéo căng quá mức trong thời gian ngắn. Lớp hạ bì chứa các sợi collagen và elastin, vốn đóng vai trò duy trì độ đàn hồi nhưng bị đứt gãy do da không kịp thích ứng với tốc độ thay đổi của cơ thể. (1)
Ngoài ra, sự thay đổi nội tiết tố có thể ức chế hoạt động của nguyên bào sợi, giảm khả năng sản sinh collagen và elastin. Điều này khiến cấu trúc da trở nên yếu hơn và dễ bị tổn thương khi căng giãn đột ngột, từ đó hình thành các vết rạn.
2. Phân loại da bị rạn
Phân loại rạn da được dựa trên màu sắc, nguyên nhân xuất hiện hoặc giai đoạn tổn thương của da để có thể xác định cách trị rạn da thích hợp nhất. Một số loại dễ phân biệt nhất bao gồm:
- Rạn da đỏ.
- Rạn da trắng.
- Rạn da thai kỳ.
- Rạn da tuổi dậy thì.
- Rạn da tăng cơ hoặc béo phì.
3. Dấu hiệu nhận biết
Rạn da thường biểu hiện bằng tình trạng da mỏng, yếu đi và nứt gãy tại một số vùng nhất định. Ban đầu, các vết rạn có màu đỏ, tím hoặc hồng, do các mạch máu dưới da tăng sinh. Theo thời gian, màu sắc sẽ nhạt dần và tiệp với màu da, chuyển sang trắng hoặc bạc, kèm theo cảm giác da mỏng và hơi lõm xuống. Mặc dù rạn da chủ yếu là thay đổi về mặt thẩm mỹ, nhưng một số trường hợp có thể gây ngứa, nhất là khi vết rạn mới hình thành.
4. Những nguyên nhân gây rạn da phổ biến
- Tăng hoặc giảm cân đột ngột.
- Sự phát triển khiến cấu trúc da bị thay đổi trong thời kỳ mang thai và tuổi dậy thì.
- Thay đổi nội tiết tố.
- Sử dụng kem hoặc thuốc có chứa corticoid trong thời gian dài.
- Mất cân bằng hormone do hội chứng Cushing.
Rạn da có thể chữa được không?
Về bản chất, rạn da là 1 dạng sẹo dưới bề mặt da và khó có thể biến mất hoàn toàn. Tuy nhiên, hiện nay có nhiều cách trị rạn da hiệu quả, giúp làm mờ vết rạn, đồng thời cải thiện kết cấu và sắc tố da. Nếu điều trị đúng cách và kịp thời có thể đẩy nhanh quá trình này, mang lại làn da đều màu, săn chắc và khỏe mạnh hơn.
Hướng dẫn các cách trị rạn da tại nhà từ nguyên liệu tự nhiên
Rạn da có thể khiến bạn mất tự tin, xem ngay những cách trị rạn da từ nguyên liệu thiên hiệu quả dưới đây:
1. Sử dụng dầu dừa giảm rạn da
Nổi tiếng là nguyên liệu tự nhiên lành tính với khả năng dưỡng ẩm và thúc đẩy quá trình phục hồi tại những vùng da bị tổn thương. Khi sử dụng, chỉ cần thoa trực tiếp dầu dừa nguyên chất lên vùng da rạn, massage trong 5-10 phút để dưỡng chất thấm sâu vào da. Dầu dừa cũng có thể để qua đêm mà không cần rửa lại, giúp da phục hồi hiệu quả hơn.
2. Dùng nha đam điều trị rạn da
Lô hội chứa nhiều vitamin, enzyme, chất chống oxy hóa, với khả năng làm dịu da và cải thiện độ đàn hồi. Khi điều trị rạn da, có thể sử dụng gel lô hội tươi hoặc nguyên chất, thoa 1 lớp mỏng lên vùng da bị rạn. Giữ trên da khoảng 20-30 phút, sau đó rửa lại bằng nước ấm.
3. Cách dùng vitamin E trị rạn da
Cách trị rạn da bằng vitamin E đúng cách không chỉ làm mờ vết rạn, mà còn hỗ trợ phục hồi tế bào da, giữ cho da được khỏe mạnh. Người rạn da có thể bổ sung vitamin E dạng uống để nuôi dưỡng da từ bên trong hoặc sử dụng viên nang nguyên chất để thoa trực tiếp lên vùng rạn, kết hợp massage nhẹ nhàng để đạt được hiệu quả cao.
4. Chữa rạn da bằng dầu oliu
Dầu ô liu có khả năng nuôi dưỡng da, cấp ẩm sâu và hỗ trợ làm mờ vết rạn khi sử dụng thường xuyên. Sử dụng dầu ô liu để trị rạn da trước tiền cần rửa sạch và thấm khô vùng da rạn. Lấy một lượng nhỏ dầu ô liu nguyên chất 100% không pha tạp, thoa trực tiếp lên vùng rạn da và massage theo vòng tròn. Sau 20-30 phút có thể rửa lại bằng nước ấm hoặc để qua đêm nếu muốn.
5. Cách trị vết rạn da bằng bơ
Bơ là nguyên liệu làm đẹp tự nhiên, chứa nhiều vitamin A, E và các acid béo thiết yếu, giúp phục hồi da hiệu quả. Để sử dụng bơ trị rạn da tại nhà, người bệnh nên nghiền nhuyễn nửa quả bơ chín và thoa trực tiếp lên vùng da bị rạn. Để yên khoảng 20 - 30 phút sau đó rửa lại bằng nước ấm, lau khô và thoa kem dưỡng ẩm nếu muốn.
Lưu ý khi điều trị rạn da tại nhà
Các cách trị rạn da tại nhà không thể xóa hoàn toàn vết rạn, nhưng có thể giúp làm mờ và cải thiện độ đều màu của da. Vì vậy, khi điều trị, cần lưu ý:
- Kiên trì thực hiện điều trị, đặc biệt là làm đúng theo chỉ dẫn của bác sĩ.
- Khi thoa bôi các sản phẩm lên da, đặc biệt ở da nhạy cảm, cần thử trước ở vùng da nhỏ để tránh kích ứng.
- Kết hợp các biện pháp điều trị và chăm sóc da từ bên trong.
- Nếu đang mang thai, nên trao đổi với bác sĩ trước, không tự ý sử dụng bất kì phương pháp điều trị nào.
Một số phương pháp xóa vết rạn da hiệu quả cao
Dưới đây là một số cách trị rạn da đạt hiệu quả cao.
1. Bôi kem chuyên dụng trị rạn da
Tùy theo mức độ và loại da, người bệnh có thể tham khảo các sản phẩm chứa một số thành phần phổ biến hỗ trợ điều trị rạn da như:
- Tretinoin.
- Kem chứa acid glycolic.
- Kem chứa collagen + peptide.
- Sản phẩm chứa Centella Asiatica.
2. Phương pháp thẩm mỹ chuyên sâu
Dưới đây là những cách trị rạn da chuyên sâu được áp dụng hiệu quả.
2.1. Điều trị bằng laser
Cách trị rạn da bằng kỹ thuật laser hoạt động bằng cơ chế loại bỏ các lớp da hư tổn phía trên, tái tạo tế bào và phục hồi cấu trúc da. Hiện có 2 loại phổ biến:
- Laser nhuộm xung (Pulsed Dye Laser): Hiệu quả với vết rạn mới, còn đỏ hoặc hồng.
- Laser CO2 phân đoạn (Fractional CO2): Phù hợp với vết rạn cũ, màu trắng, giúp làm mờ và làm phẳng bề mặt da.
2.2. Lăn kim tái tạo da
Liệu pháp vi kim sử dụng 1 thiết bị cầm tay có nhiều mũi kim siêu nhỏ để tạo ra những vết thương siêu vi trên bề mặt da. Quá trình này sẽ kích thích tăng sinh collagen và elastin tự nhiên, giúp tái tạo làn da và làm mờ vết rạn hiệu quả.
2.3. RF vi điểm
Là phương pháp điều trị ít xâm lấn và gần như không gây đau, đặc biệt hiệu quả với các vết rạn da trắng. Công nghệ này sử dụng sóng RF kết hợp với vi kim siêu nhỏ để kích thích sản sinh collagen và elastin, phục hồi cấu trúc da. Thủ thuật sẽ không đảm bảo loại bỏ hoàn toàn các vết rạn mà cần một khoảng thời gian điều trị để thấy được hiệu quả.
2.4. Peel da hóa học
Cơ chế hoạt động của peel da hoá học dựa trên việc tẩy tế bào chết sâu, kết hợp kích thích sản sinh collagen và tái tạo tế bào mới. Mặc dù không thể loại bỏ hoàn toàn vết rạn, nhưng đây cũng là phương pháp giúp cải thiện thẩm mỹ đáng kể cho làn da nếu kiên trì áp dụng theo liệu trình.
2.5. Ánh sáng xung cường độ cao (IPL)
Liệu pháp ánh sáng xung cường độ cao (IPL) là cách trị rạn da đỏ ít đau và gần như không cần thời gian nghỉ dưỡng, phù hợp với những ai muốn cải thiện màu sắc của rạn da một cách nhẹ nhàng. Để đạt hiệu quả tối ưu, người bệnh cần thực hiện liệu trình nhiều buổi theo chỉ định từ bác sĩ da liễu.
Phòng ngừa rạn da hiệu quả
Dưới đây là 4 cách phòng ngừa rạn da đơn giản có thể áp dụng: (2)
1. Giữ cân nặng ổn định
Kiểm soát cân nặng là yếu tố quan trọng đầu tiên, giúp ngăn ngừa tình trạng rạn da xuất hiện. Khi cơ thể ổn định, da có thời gian để tái tạo, sản sinh collagen đều đặn, giữ được độ săn chắc và mềm mại. Ngược lại, nếu tăng hoặc giảm cân quá nhanh sẽ khiến da không kịp thích nghi, hình thành vết rạn. Vì vậy nên kiểm soát cân nặng thông qua chế độ ăn uống lành mạnh và luyện tập ở mức độ vừa đủ.
2. Bổ sung dưỡng chất cho da từ bên trong
Da chỉ thực sự khỏe mạnh khi được chăm sóc từ bên ngoài và nuôi dưỡng từ bên trong. Do đó, một số dưỡng chất cần thiết cho việc tái tạo mô và tăng cường miễn dịch cho da nên được bổ sung như: collagen (tăng đàn hồi), vitamin c, d, e (tái tạo - phục hồi - dưỡng ẩm), kẽm, protein (hỗ trợ tái tạo mô), omega-3 (duy trì độ ẩm tự nhiên),..
3. Cách chăm sóc da đúng cách trong thai kỳ
Rạn da khi mang thai là điều không thể tránh, nhưng nếu chăm sóc đúng cách, mẹ bầu hoàn toàn kiểm soát được mức độ rạn da bằng cách:
- Chăm sóc từ bên trong: Ăn uống đủ chất dinh dưỡng, bổ sung các nhóm chất hỗ trợ tái tạo da như collagen, vitamin C, E, kẽm, omega-3…
- Chăm sóc từ bên ngoài: Sử dụng kem dưỡng ẩm chuyên dụng cho mẹ bầu, ưu tiên các sản phẩm lành tính, không chứa hương liệu hoặc chất gây kích ứng.
4. Sử dụng kem phòng ngừa rạn từ sớm
Việc sử dụng kem chống rạn từ sớm giữ cho da luôn mềm mại, đàn hồi tốt và giảm nguy cơ xuất hiện vết rạn. Đối với mẹ bầu, nên bắt đầu sử dụng kem chống rạn ngay từ những tháng đầu thai kỳ và khi cảm nhận vùng da có dấu hiệu thay đổi, bắt đầu căng hoặc ngứa nhẹ.
Những câu hỏi liên quan
Dưới đây là một số câu hỏi liên quan đến cách trị rạn da:
1. Trị rạn da mất bao lâu thì có hiệu quả?
Tùy vào tình trạng và mức độ rạn da, mỗi người sẽ có tốc độ cải thiện khác nhau. Áp dụng đúng cách trị rạn da và duy trì đều đặn, các vết rạn sẽ mờ dần sau khoảng 6-12 tháng, chuyển từ màu đỏ sang trắng.
2. Có nên dùng retinol trị rạn khi đang cho con bú?
Retinol là hoạt chất có khả năng thẩm thấu qua da vào máu, đi vào sữa mẹ và bé có thể hấp thụ gián tiếp khi bú. Dù chỉ chứa một lượng nhỏ nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro, vì vậy chúng không được khuyến khích sử dụng nếu mẹ đang trong giai đoạn cho con bú.
3. Dùng kem chống rạn khi mang thai có an toàn không?
Phần lớn các loại kem chống rạn đều được chiết xuất từ thành phần tự nhiên, lành tính và được thiết kế đặc biệt để phù hợp với phụ nữ mang thai. Tuy nhiên để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho cả mẹ và bé, vẫn nên tham khảo ý kiến từ bác sĩ thai sản và bác sĩ da liễu.
4. Trị rạn da có thể tái phát không?
Những cách trị rạn da có thể giúp làm mờ các vết rạn đã hình thành, nhưng nếu da vẫn tiếp tục bị kéo giãn quá mức, vết rạn mới vẫn có thể xuất hiện.
5. Trị rạn nứt da ở đâu hiệu quả cao?
Ngoài một số cách trị rạn da tại nhà, việc tiếp cận các phương pháp điều trị hiện đại nên được thực hiện tại các cơ sở chuyên khoa uy tín để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Một số địa chỉ đáng tin cậy mà người bệnh có tham khảo như: Chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM và Đơn vị Da liễu - Thẩm mỹ Da, Trung tâm Khám chữa bệnh Tâm Anh Quận 7. Tại đây, đội ngũ bác sĩ da liễu sẽ trực tiếp thăm khám và xây dựng phác đồ điều trị cá nhân hóa dựa trên tình trạng da và mức độ rạn. Kết hợp hệ thống thiết bị hiện đại như máy phân tích da chuyên sâu, công nghệ laser tiên tiến,… giúp quá trình chẩn đoán chính xác và điều trị được tối ưu.
Rạn da tuy không gây hại đến sức khỏe, nhưng lại ảnh hưởng không nhỏ đến thẩm mỹ và sự tự tin. Nếu các vết rạn khiến bạn bận tâm, hãy thử những cách trị rạn da đơn giản, dễ thực hiện tại nhà hoặc tìm kiếm sự hỗ trợ từ các phương pháp thẩm mỹ chuyên sâu để cải thiện làn da hiệu quả hơn.