Tranh, ảnh luôn là một trong những yếu tố góp phần tăng thêm vẻ đẹp nổi bật, tinh tế và nghệ thuật cho các không gian. Trong các dòng tranh được mọi người yêu thích lựa chọn có tranh phong cảnh. Có thể thấy tranh phong cảnh là một trong những dòng tranh rất phổ biến trong thiết kế và trang trí nội thất hiện nay.
Tranh không chỉ được trang trí trong không gian gia đình mà còn được trang trí ở không gian làm việc, quán cafe, nhà hàng, khách sạn,...
Đây là một dòng tranh đã có lịch sử ra đời và phát triển từ rất sớm. Luôn là nguồn chất liệu nghệ thuật giúp cho các họa sĩ thỏa thích sáng tạo. Vì thế tranh không chỉ sống động và chân thật, mà còn mang tới cảm giác vô cùng thoải mái và tận hưởng cho những người chiêm ngưỡng.
1.1. Tranh phong cảnh là gì?
Tranh phong cảnh, hay gọi là nghệ thuật phong cảnh, là những bức tranh mô tả cảnh quan thiên nhiên theo góc độ nghệ thuật như đồi núi, rừng cây, thung lũng, dòng sông, biển cả, đồng quê, giếng nước, con đò, cảnh đẹp lao động,... Các chi tiết trong tranh đều được sắp xếp theo bố cục chặt chẽ và liền mạch với chủ đề chính là khung cảnh thiên nhiên rộng lớn. Hầu hết các bức tranh phong cảnh đều bao gồm bầu trời và chọn thời tiết làm một yếu tố của bố cục.
Phong cảnh trong tranh phong cảnh có thể là tưởng tượng hoặc sao chép từ thực tế với các mức độ chính xác từ thấp đến cao. Nếu tranh được vẽ với mục đích chính là mô tả chi tiết một địa điểm thực tế chẳng hạn như tòa nhà, công trình nổi bật thì được gọi là tranh phong cảnh địa hình. Ngược lại là tranh phong cảnh mỹ thuật.
Những loại tranh như phong cảnh địa hình rất phổ biến như tranh in ở châu Âu. Tuy nhiên về mặt nghệ thuật thì bị xem là kém hơn so với phong cảnh mỹ thuật.
Dù những sự khác biệt này không phải trong trường hợp nào cũng có ý nghĩa, tuy nhiên những định kiến về tranh vẫn luôn tồn tại. Đặc biệt là trong nghệ thuật Trung Quốc, nơi mà hội họa văn học thường hay miêu tả khung cảnh tưởng tượng, còn những họa sĩ chuyên nghiệp chỉ chuyên vẽ những khung cảnh có thật.
Có thể bắt gặp các bức tranh phong cảnh được thể hiện trên rất nhiều chất liệu, thường thấy nhất là tranh sơn mài, tranh màu nước, tranh khắc gỗ, tranh sơn dầu,....
Trong số đó, chất liệu sơn dầu được xem là mang đậm tính tự do, phóng khoáng và sinh động nhất. Còn tranh vẽ thiên nhiên lẫn con người trên vải lụa là toát ra nét đẹp nghệ thuật và có hồn nhất. Nhìn chung mỗi chất liệu sở hữu một nét độc đáo khác nhau, nhờ đó cái hồn của phong cảnh mà người nghệ sĩ đã dày công sáng tác cũng được cảm nhận một cách sâu sắc nhất.
Nhiều bức tranh phong cảnh có thể được vẽ bằng trí tưởng tượng và sự ước lệ, tương tự như hội họa văn học của Trung Quốc. Nhưng cũng có những bức tranh phải được vẽ trong thời gian dài và người họa sĩ phải trải qua nhiều chuyến đi thực tế để cảm nhận được những khoảng thời gian, không gian độc đáo nhất, với mong muốn mang đến những bức tranh nghệ thuật nhất, lôi cuốn nhất.
Đó chính là giá trị không thể nào đong đếm được bằng vật chất, thế nên luôn có những bức tranh đã đi vào lịch sử của hội họa với giá trị trường tồn theo thời gian.
1.2. Ý nghĩa tranh phong cảnh
Xuất phát từ tình yêu với thiên nhiên, con người, quê hương, đất nước,.... những bức tranh phong cảnh mang nhiều ý nghĩa nhân văn và tốt đẹp. Bức tranh sẽ góp phần lan tỏa lối sống xanh, bảo vệ môi trường, hướng tới những giá trị tốt đẹp trong xã hội và cuộc sống.
Bên cạnh đó, tranh phong cảnh với thiên nhiên tươi đẹp sẽ lấp đầy không gian trống trải và khô khan trong nhà hoặc nơi làm việc, giúp cho không gian trở nên thư thái và tươi mới. Tranh hội tụ nhiều yếu tố theo phong thủy và ngũ hành, nên còn được cho là sẽ mang đến cho gia chủ một cuộc sống bình an, thịnh vượng và may mắn.
Tin rằng với khung cảnh thiên nhiên sống động như thực, không gian trang trí sẽ bừng lên sức sống mãnh liệt và bất tận.
1.3. Các chủ đề vẽ tranh phong cảnh
Các chủ đề vẽ tranh phong cảnh rất đa dạng với các hình ảnh tái hiện khác nhau. Theo sở thích trên thị trường hiện nay, mọi người thường lựa chọn những bức tranh có chủ như:
1.3.1. Tranh phong cảnh quê hương
Tranh phong cảnh quê hương là những bức tranh miêu tả quê hương bình dị với những hoạt động thường nhật của người lao động, ngợi ca tình yêu quê hương, đất nước, con người. Trong tranh phong cảnh đồng quê thường xuất hiện những hình ảnh giúp gắn kết con người và gợi nhắc về nguồn cội như cánh đồng cò bay, cây đa, giếng nước, con đò, cầu bắc qua sông, lũy tre đầu làng, con trâu đi cày,... Những bức tranh này dễ làm dâng trào cảm xúc về quê hương cho người xem, dù trang trí ở nơi nào cũng tạo nên một không gian đẹp dân dã, bình dị và thân thương.
1.3.2. Tranh phong cảnh thác nước, biển cả
Những hình ảnh về thác nước hay biển cả thường được xem như một lời cầu mong cho mưa thuận gió hòa, những điều may mắn và thành công trong công việc lẫn cuộc sống. Tranh phong cảnh về thác nước hay biển cả có ý nghĩa cho sự luân chuyển vượng khí trong nhà để mang tới điều tốt lành và thịnh vượng, thường được trang trí trong không gian hiện đại lẫn cổ điển. Ngắm những bức tranh này sẽ giúp mọi người thư giãn tinh thần, cảm thấy đầu óc thư thái và sảng khoái hơn.
1.3.3. Tranh phong cảnh núi non
Từ xưa đến nay, những bức tranh phong cảnh về núi non hùng vĩ được hiểu như một lời cầu mong, lời chúc sức khỏe và trường thọ. Tranh cũng có thể xem như mong muốn cho gia đình êm ấm, con cái hiếu thảo. Theo phong thủy, tranh núi non treo trong nhà sẽ mang tới những điều cát tường và may mắn, xua tan muộn phiền và mệt mỏi cho gia chủ.
1.3.4. Tranh phong cảnh danh lam thắng cảnh
Đất nước ta có rất nhiều danh lam thắng cảnh đẹp và nổi tiếng trong nước lẫn thế giới. Có thể nhắc đến như vịnh Hạ Long, hồ Hoàn Kiếm, cố đô Huế, ruộng bậc thang Tây Bắc,... Những danh lam thắng cảnh này là nguồn cảm hứng bất tận cho các nghệ sĩ thỏa sức sáng tạo theo khả năng cảm nhận của mình.
