Cây mâm xôi là loài cây dễ trồng, phù hợp với khí hậu nóng ẩm, thậm chí còn là loài cây mọc dại phổ biến ở miền Bắc và miền Trung ở nước ta. Ngoài ra, xôi được ứng dụng khá nhiều trong Đông Y nhằm chữa một số bệnh về gan, tim, đường huyết, hiếm muộn và bệnh xương khớp. Đọc thêm bài viết dưới đây để có thể hiểu hơn về tác dụng chữa bệnh của cây mâm xôi.
Cây mâm xôi là loài cây dễ trồng, phù hợp với khí hậu nóng ẩm
Tổng quan về cây mâm xôi
Đặc điểm chung của cây mâm xôi
- Tên thường gọi: Mâm xôi
- Tên gọi khác: Đùm đũm, đũm hương, mác hủ (Tày), co hu (Thái), ghìm búa (Dao), cây phúc bồn tử.
- Tên nước ngoài: Ronce rampante (Pháp)
- Tên khoa học: Rubus moluccanus Hook f.
- Họ: Hoa hồng (Rosaceae)
Cây mâm xôi là một loại cây thân leo, kích thước trung bình. Hầu như các bộ phận của cây đều có gai nhỏ từ thân, cành, cuống lá đến cuống hoa.
Lá cây mâm xôi là lá đơn và có hình tim. Mỗi lá có cuống dài, đường kính khoảng 5 - 15cm. Hoa mâm xôi mọc thành chùm ở nách lá, có màu trắng và có lông. Quả cây là quả kép và có dạng hình cầu gồm nhiều hạch quả tụ lại giống như đĩa xôi. Quả khi chín quả có màu đỏ tươi.
Quả mọng chưa chín có vị chua, màu đỏ và cứng. Quả có hương vị thơm ngon và dùng để ngăn ngừa bệnh còi xương ở trẻ nhỏ dưới 1 tuổi.
Ngoài ra, cây mâm xôi còn được ứng dụng khá nhiều trong Đông Y nhằm hỗ trợ điều trị một số bệnh về gan, tim mạch chuyển hoá, đường huyết. Hơn nữa, có bài thuốc cây mâm xôi chữa hiếm muộn, xương khớp. Hầu như các bộ phận của cây đều có thể sử dụng, như quả để ăn, cành lá dùng làm thuốc.
Hoa thường ra vào khoảng tháng 2 - 3, quả ra vào tháng 5 -7.
Phân bố: Trên thế giới, cây có ở khắp các nước Châu Âu, Châu Mỹ, Châu Á. Ở Việt Nam, cây mâm xôi mọc hoang ở khắp các tỉnh miền núi phía Bắc nước ta.
Bộ phận làm thuốc của cây mâm xôi
Bộ phận sử dụng: Cành, lá và quả cây mâm xôi đều được dùng làm thuốc.
Thu hái: Cành lá thu hái quanh năm, được thái thành đoạn ngắn, đem phơi khô, bảo quản dùng dần.
Bảo quản: Quả khi chín thu hái, bảo quản lạnh, làm mứt và ngâm rượu hoặc phơi khô.
Thành phần hóa học
Trong quả cây mâm xôi có chứa nhiều thành phần hóa học tốt cho sức khỏe như:
- Axit ellagic: Đây là một chất dinh dưỡng có nguồn gốc thực vật và có khả năng chống oxy hóa hiệu quả. Giúp bảo vệ màng tế bào và các cấu trúc cơ thể cùng với cách trung hòa các gốc tự do.
- Các hợp chất flavonoid như anthocyanin, kaempferol, quercetin.
- Các vitamin và khoáng chất như mangan, vitamin C, Mg, Cu, Zn, K, acid folic, omega - 3, vitamin K, vitamin E, chất xơ.
Ngoài ra, bên trong lá cây mâm xôi có chứa tanin.
Cây mâm xôi là một loại cây thân leo và có kích thước trung bình
Tác dụng của cây mâm xôi đối với sức khỏe
Cây mâm xôi có tác dụng cải thiện tình trạng viêm khớp
Uống nước cây mâm xôi có tác dụng gì? Mâm xôi có khả năng chống viêm, có thể giúp làm giảm các triệu chứng về viêm khớp.
Trong một nghiên cứu, những con chuột được sử dụng thuốc có chiết xuất từ quả mâm xôi đỏ có nguy cơ viêm khớp thấp hơn so với chuột ở nhóm không sử dụng. Hơn nữa, những con bị viêm khớp trải qua các triệu chứng ít nghiêm trọng hơn so với những con không dùng quả mâm xôi.
Trong một nghiên cứu khác trên chuột, những con chuột được dùng chiết xuất từ quả mâm xôi có độ phồng và phá hủy khớp ít hơn so với nhóm không ăn.
Với cách ngăn chặn COX-2, một loại enzyme gây viêm và đau, cây mâm xôi được cho là có tác dụng chống lại viêm khớp.
Khả năng tăng cường sinh lực và cải thiện ham muốn ở nam giới
Cây mâm xôi có tác dụng gì? Các nhà nghiên cứu ở Mỹ đã nghiên cứu và đưa ra minh chứng rằng, quả mâm xôi giúp cải thiện vi tuần hoàn ở dương vật, giúp cho thần kinh hưng phấn ở dương vật được nâng cao hơn. Từ đó cho thấy rằng, mâm xôi có tác dụng tốt trong việc phòng chữa những trường hợp liệt dư hoặc suy giảm ham muốn. Hơn nữa, bạn có thể sử dụng cây mâm xôi chữa hiếm muộn ở nam bởi nó hỗ trợ cải thiện chất lượng tinh trùng.
Nhiều người cho rằng, lá mâm xôi chữa tắc vòi trứng tuy nhiên hiện tại chưa tìm được tài liệu chứng minh điều này.
Cây mâm xôi giúp hỗ trợ chống lão hóa
Mâm xôi có chứa nhiều chất chống oxy hóa, có tác dụng giúp làm giảm các dấu hiệu lão hóa bằng cách chống lại các gốc tự do trong cơ thể.
Chất chống oxy hóa sẽ góp phần kéo dài tuổi thọ của một số loài động vật khác nhau và nó có tác dụng chống lão hóa ở người.
Quả mâm xôi cũng có chứa nhiều vitamin C giúp giữ cho làn da khỏe mạnh và điều này sẽ giúp bạn trông trẻ hơn. Hơn nữa, các chất dinh dưỡng có trong quả mâm xôi cũng hỗ trợ trong việc sản sinh collagen, đảo ngược tổn thương trên da do tia UV.
Kết quả một nghiên cứu kéo dài tám tuần, những con chuột già đã được ăn chế độ ăn chứa 1% đến 2% quả mâm xôi cho thấy các chức năng vận động được cải thiện đáng kể, trong đó có cả sự cân bằng và sức khỏe.
Tác dụng chống viêm, hỗ trợ tiêu hóa
Quả mâm xôi có chứa lượng chất xơ rất cao, đây là một trong những loại quả đứng đầu về hàm lượng chất xơ. Theo như tính toán, một nắm tay quả mâm xôi có chứa khoảng 8g chất xơ, theo như khuyến cáo về dinh dưỡng, nên bổ sung 25g chất xơ mỗi ngày để có thể giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt. Chất xơ cũng giúp cải thiện sức khỏe với cách giảm lượng cholesterol có trong máu.
Tăng cường sức khỏe răng miệng
Đặc tính kháng khuẩn, chống viêm trong quả mâm xôi còn có nhiều tác dụng trong việc tăng cường sức khỏe răng miệng. Tinh chất có trong mâm xôi có tính kháng khuẩn và chống viêm cùng với một số loại vi khuẩn gây bệnh răng miệng. Mặc dù vẫn chưa có nhiều nghiên cứu có thể khẳng định chắc chắn điều này, tuy nhiên các nhà nghiên cứu cũng khuyến cáo bạn nên ăn mâm xôi thường xuyên vì vitamin C và các khoáng chất trong loại trái cây này giúp ngăn ngừa và kiểm soát bệnh nướu răng hay sâu răng.
Mâm xôi có nhiều tác dụng tốt đối với sức khỏe
Một số trường hợp lưu ý khi ăn mâm xôi
Mặc dù tác dụng của cây mâm xôi với sức khỏe rất đa dạng và tích cực, tuy nhiên bạn cũng cần lưu ý một số trường hợp:
- Người đang uống thuốc kháng sinh không nên ăn mâm xôi hay sử dụng các sản phẩm làm từ quả mâm xôi. Bởi các hợp chất tyramine có trong mâm xôi có khả năng gây ra sự gia tăng đột ngột và nguy hiểm với huyết áp của bạn.
- Quả cây mâm xôi có khả năng gây kích thích sự co bóp trong tử cung của phụ nữ mang thai, vì vậy bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
- Phúc bồn tử có công năng như thuốc nhuận tràng, lợi tiểu. Vì vậy, nếu đang dùng các loại thuốc nhuận tràng hoặc lợi tiểu, bạn nên hạn chế dùng quả mâm xôi bởi có thể sẽ dẫn đến mất nước và mất sự cân bằng điện giải.
- Một số người có mẫn cảm có thể phát triển cảm giác ngứa ran hoặc ngứa trong miệng ngay sau khi ăn quả mâm xôi. Biểu hiện rõ hơn có thể dẫn đến tình trạng ngứa trên da, mặt, môi và lưỡi có thể bị sưng, từ đó dẫn đến thở khò khè hoặc nghẹt mũi. Một số khác có thể bị đau bụng, buồn nôn, chóng mặt do dị ứng với mâm xôi. Do đó, nếu phát hiện có những dấu hiệu trên sau khi ăn thì bạn nên đến bác sĩ để được thăm khám kịp thời.
Kết luận: Qua bài viết trên, chắc hẳn bạn cũng đã thấy được tác dụng của cây mâm xôi đối với sức khỏe rồi đúng không? Hãy thường xuyên bổ sung loại quả này vào thực đơn để có thể giúp sức khỏe của bạn được nâng cao nhé!
Nguồn tham khảo: Tổng hợp
Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.