Đông trùng hạ thảo từ lâu đã được biết đến là vị thuốc bổ Đông Y với nhiều công dụng tốt cho hệ miễn dịch và sức khỏe sinh lý. Việc bảo quản và chế biến đông trùng hạ thảo giữ nguyên được giá trị là việc hết sức quan trọng. Trong đó, đông trùng hạ thảo ngâm rượu là cách dùng phổ biến nhất, hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!
1Giới thiệu đông trùng hạ thảo
Đông trùng hạ thảo hay còn được gọi là hạ thảo đông trùng, trùng thảo,.. là một loại nấm sống ký sinh, phát triển trên ấu trùng của sâu non (sâu bướm). Thành phần của chúng chứa hai hoạt chất quý là cordycepin và adenosine cùng với các axit amin thiết yếu, vitamin B1, vitamin B2, vitamin B12, vitamin K,...
Vậy nên, để bảo toàn nguyên vẹn lượng dưỡng chất quý này cũng như gia tăng thời hạn sử dụng thì phương pháp ngâm với rượu luôn được ưu tiên hàng đầu.
Thực tế, không có sự khác biệt đáng kể về công dụng giữa rượu đông trùng hạ thảo khô và tươi. Tuy nhiên, mùi vị của 2 loại rượu sẽ có sự khác nhau:
- Rượu đông trùng hạ thảo khô khiến mùi vị rượu hơi hắc. Hơn nữa, quá trình sấy khô ở nhiệt độ cao có thể làm mất đi một số hoạt chất.
- Rượu đông trùng hạ thảo tươi thường mang lại mùi dịu và vị ngọt hơn, cũng như giữ được nhiều hoạt chất hơn. Tuy nhiên, loại rượu này sẽ có tuổi thọ ngắn hơn so với rượu từ đông trùng hạ thảo khô.
Đông trùng hạ thảo là một loại nấm sống ký sinh trên ấu trùng của sâu non
2Công dụng của đông trùng hạ thảo ngâm rượu
Việc ngâm trong rượu giúp ta lấy được nhiều nhất hàm lượng hoạt chất từ đông trùng hạ thảo, từ đó mang lại những hiệu quả tốt nhất cho sức khỏe. Dưới đây là những công dụng nổi bật của đông trùng hạ thảo ngâm rượu:
Bồi bổ cơ thể, giảm mệt mỏi
Các axit amin thiết yếu có trong đông trùng hạ thảo bao gồm valine, phenylalanine, lysine, leucine, axit glutamic,...Đây là các chất giúp tăng cường chuyển hóa và tổng hợp protein. Nhờ đó, chúng có tác dụng bồi bổ cơ thể, giảm căng thẳng và mệt mỏi.
Đông trùng hạ thảo giúp tăng cường chuyển hóa và tổng hợp protein bồi bổ cơ thể
Kháng viêm
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng đông trùng hạ thảo có đặc tính kháng viêm do chứa các hợp chất chống viêm như polysaccharide, adenosine và cordycepin. Các thành phần này có khả năng ức chế các tác nhân gây viêm như cytokines, nitric oxide và prostaglandin E2.
Bên cạnh đó, cordycepin còn có khả năng ức chế quá trình tổng hợp purin trong sự phát triển của vi khuẩn và virus. Nhờ vậy, khi dùng đông trùng hạ thảo thì tính kháng viêm, kháng virus của cơ thể chúng ta được tăng lên đáng kể.
Đông trùng hạ thảo có khả năng ức chế các tác nhân gây viêm
Tăng cường miễn dịch
Hoạt chất cordycepin, polysaccharide và các khoáng chất trong đông trùng hạ thảo làm tăng số lượng bạch cầu trong máu, kích thích thực bào tiêu diệt vi khuẩn, virus và các tế bào ác tính. Điều này giúp hệ thống miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn.
Đông trùng hạ thảo làm tăng số lượng bạch cầu giúp tăng cường miễn dịch
Tốt cho phổi
Một trong những tác dụng nổi bật của cordycepin trong đông trùng hạ thảo là khả năng làm tăng hiệu quả sử dụng oxy. Qua đó, các nang phổi bị tổn thương do khói bụi từ môi trường hoặc do thói quen hút thuốc,… có thể được hỗ trợ và phục hồi nhanh chóng hơn.
Nâng cao sức khỏe tim mạch
Khả năng cải thiện các chứng rối loạn nhịp tim, bảo vệ tim mạch và tăng khả năng vận chuyển oxy trong máu của đông trùng hạ thảo là nhờ hoạt chất adenosine. Hoạt chất này làm chậm những xung điện trong tim, từ đó điều hòa nhịp tim trở về trạng thái bình thường.
Hỗ trợ điều trị sinh lý yếu ở cả nam và nữ
Ở nam, adenosine và cordycepin trong đông trùng hạ thảo giúp tăng cường sản xuất hormone testosterone, tăng cường chức năng sinh lý. Nhờ đó, đông trùng hạ thảo có tác dụng cải thiện các tình trạng: rối loạn cương dương, xuất tinh sớm, liệt dương, yếu sinh lý,…
Ở nữ, adenosine và cordycepin giúp cân bằng hormone nữ và tăng cường tuần hoàn máu. Điều này giúp hỗ trợ sức khỏe tình dục nữ.
Tăng hiệu suất khi vận động
Một nghiên cứu đã theo dõi 28 cá nhân sử dụng đông trùng hạ thảo và tham gia hoạt động thể chất cường độ cao trong 3 tuần. Kết quả cho thấy nhờ hoạt chất cordycepin trong trùng thảo, lượng oxy cơ thể tiêu thụ và hấp thu gần như luôn được duy trì cân bằng. Do đó, hiệu suất vận động tăng lên đáng kể. [1]
Đông trùng hạ thảo giúp duy trì nồng độ oxy máu ở mức ổn định khi vận động mạnh
Chống lão hóa
Sự có mặt của các thành phần chống oxy hóa (cordycepin, superoxide dismutase, peroxidase glutathione,...) giúp ngăn chặn tế bào không bị tổn thương bởi các gốc tự do hoặc các yếu tố gây hại khác như tia UV.
Ngoài ra, đông trùng hạ thảo được cho là có khả năng kích thích sản xuất collagen, làm săn chắc, tăng độ đàn hồi cho da, giảm nếp nhăn và các dấu hiệu lão hóa da.
Chống ung thư
Cordycepin là một hoạt chất quan trọng có trong đông trùng hạ thảo. Chúng ngăn chặn quá trình phát triển và nhân lên của tế bào ung thư bằng cách can thiệp vào quá trình sao chép axit nucleic và tổ hợp protein.
Đông trùng hạ thảo có thể ngăn ngừa quá trình nhân lên của tế bào ung thư
Hạn chế nguy cơ bệnh tiểu đường
Bệnh tiểu đường xảy ra là do cơ thể bạn không sản xuất hoặc không đáp ứng với các hormon insulin. Đông trùng hạ thảo có khả năng bắt chước các hoạt động của insulin từ đó giúp giữ lượng đường huyết ổn định nhờ hoạt chất adenosine có trong thành phần.
Đông trùng hạ thảo có khả năng duy trì ổn định lượng đường trong máu
Cải thiện chức năng thận
Thận là cơ quan chính chịu trách nhiệm lọc và loại bỏ chất thải. Việc bổ sung các axit amin và khoáng chất từ trùng thảo giúp tăng khả năng lọc và thải độc của thận, giúp thận khỏe mạnh hơn.
Đông trùng hạ thảo giúp làm tăng khả năng lọc và thải độc của thận
Các tác dụng khác
Ngoài các công dụng nêu trên, đông trùng hạ thảo còn có nhiều tác dụng đáng chú ý khác như:
- Kích thích quá trình tiêu hóa và trao đổi chất diễn ra thuận lợi.
- Hạn chế cảm mạo.
- Đảm bảo chất lượng giấc ngủ sâu.
- Hạn chế tình trạng tiểu đêm, bí rắt, đau lưng mỏi gối.
Đông trùng hạ thảo giúp hỗ trợ chăm sóc sức khỏe toàn diện
3Cách ngâm đông trùng hạ thảo trong rượu
Để bảo toàn nguyên vẹn lượng dưỡng chất quý trong đông trùng hạ thảo cũng như gia tăng thời hạn sử dụng thì phương pháp ngâm với rượu luôn được ưu tiên hàng đầu. Một số cách ngâm rượu với đông trùng hạ thảo là:
Ngâm đông trùng hạ thảo tươi trong rượu
Đông trùng hạ thảo được ngâm với rượu khi còn tươi sẽ đảm bảo giữ được nhiều hoạt chất nhất, thường sử dụng làm thuốc bổ tăng cường sinh lực. [2]
- Chuẩn bị: 25g đông trùng hạ thảo tươi, 1 lít rượu trắng 40 độ, bình đựng sạch khô ráo.
- Cách làm: Cắt bỏ phần đế nấm đông trùng hạ thảo, ngâm trong nước đun sôi để nguội 10 phút rồi vớt ra để ráo. Cho đông trùng hạ thảo vào bình sạch, sau đó đổ rượu ngập phần đông trùng hạ thảo.
- Bảo quản: Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh nắng trực tiếp của mặt trời. Thường xuyên kiểm tra và loại bỏ nấm mốc, váng.
- Thời gian ngâm: Bạn có thể thưởng thức sau 1 tháng rưỡi ngâm.
Đông trùng hạ thảo tươi ngâm với rượu sẽ đảm bảo giữ nguyên được các hoạt chất
Ngâm đông trùng hạ thảo khô trong rượu
Ở dạng khô trùng thảo được đánh giá cao hơn dạng tươi vì dễ chế biến, dễ bảo quản và có hạn sử dụng lâu hơn. [3]
- Chuẩn bị: 20g đông trùng hạ thảo khô đã cắt bỏ đế, 1 lít rượu trắng 40 độ, bình đựng sạch khô ráo.
- Cách làm: Cắt bỏ phần đế nấm đông trùng hạ thảo, ngâm trong nước đun sôi để nguội 10 phút rồi vớt ra để ráo. Cho đông trùng hạ thảo vào bình sạch, sau đó đổ rượu ngập phần đông trùng hạ thảo.
- Bảo quản: Bảo quản nơi khô ráo và tránh ánh nắng trực tiếp của mặt trời. Thường xuyên kiểm tra và loại bỏ nấm mốc, váng.
- Thời gian ngâm: Sau khoảng 1 tháng, bạn có thể sử dụng.
Trùng thảo khô ngâm với rượu sẽ có thời hạn sử dụng lâu hơn trùng thảo tươi
Ngâm rượu đông trùng hạ thảo kết hợp táo đỏ
Kết hợp táo đỏ giúp cho rượu đông trùng hạ thảo có vị ngọt tự nhiên và dễ uống hơn. Cách ngâm vô cùng đơn giản và dễ thực hiện.
- Chuẩn bị: 15g đông trùng hạ thảo khô, 1 lít rượu trắng 40 độ, 20g táo đỏ khô, bình thủy tinh sạch khô ráo.
- Cách làm: Rửa sạch các dược liệu, để ráo nước và cho vào bình ngâm. Đổ rượu ngập các nguyên liệu.
- Bảo quản: Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh nắng mặt trời. Thường xuyên kiểm tra để loại bỏ váng và nấm mốc.
- Thời gian ngâm: Ngâm các nguyên liệu và ủ rượu trong vòng 1 tháng.
Ngâm rượu đông trùng hạ thảo với táo đỏ giúp rượu có vị ngọt tự nhiên
Ngâm rượu đông trùng hạ thảo kết hợp mật ong
Khi có thêm mật ong thì rượu đông trùng hạ thảo sẽ bớt đi rất nhiều vị cay nồng, đồng thời làm tăng tác dụng chữa các bệnh về hô hấp (ho, hen suyễn,...) và tiêu hóa (táo bón, đầy hơi,...). [4]
- Chuẩn bị: 20g đông trùng hạ thảo khô, 800ml rượu trắng 40 độ, 200ml mật ong, bình thủy tinh sạch khô ráo.
- Cách làm: Rửa sạch đông trùng hạ thảo khô và để ráo nước. Cho đông trùng hạ thảo vào bình thủy tinh, sau đó đổ ngập mặt với 800ml rượu trắng 40 độ và 200ml mật ong, đậy kín nắp.
- Bảo quản: Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh nắng mặt trời. Thường xuyên kiểm tra để loại bỏ váng và nấm mốc.
- Thời gian ngâm: Ủ rượu trong vòng 25 - 30 ngày là có thể thưởng thức.
Khi có thêm mật ong thì rượu đông trùng hạ thảo sẽ giảm bớt đi vị cay nồng
Ngâm rượu đông trùng hạ thảo kết hợp nấm linh chi
Nấm linh chi kết hợp với đông trùng hạ thảo, dùng cho các trường hợp đau đầu, mất ngủ, mệt mỏi, giúp kiểm soát tốt lượng đường trong máu và tăng khả năng chống oxy hóa.
- Chuẩn bị: 10g trùng thảo khô, 20g nấm linh chi, 800ml rượu trắng 40 độ và bình thủy tinh sạch khô ráo.
- Cách làm: Rửa sạch các nguyên liệu rồi cho vào bình ngâm. Đổ rượu vào bình sao cho ngập phần dược liệu.
- Bảo quản: Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh nắng mặt trời. Thường xuyên kiểm tra để loại bỏ váng và nấm mốc.
- Thời gian ngâm: Dược liệu cần được ngâm tối thiểu trong khoảng 45 ngày rồi mới sử dụng.
Đông trùng hạ thảo thường được kết hợp với nấm linh chi để tăng tác dụng
Ngâm rượu đông trùng hạ thảo kết hợp kỷ tử
Ngâm rượu đông trùng hạ thảo với kỷ tử có thể mang lại những công dụng đặc hiệu cho chức năng sinh lý của nam như ích khi sinh tinh, trị liệt dương, trị chứng chứng xuất tinh sớm.
- Chuẩn bị: 15g trùng thảo khô, 10g kỷ tử, 800ml rượu trắng và bình thủy tinh sạch khô ráo.
- Cách làm: Sơ chế các nguyên liệu và để ráo nước. Cho các nguyên liệu vào bình và đổ rượu ngập phần dược liệu có trong bình.
- Bảo quản: Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh nắng mặt trời. Thường xuyên kiểm tra để loại bỏ váng và nấm mốc.
- Thời gian ngâm: Ngâm rượu trong thời gian 1 tháng sau đó có thể sử dụng.
Cách ngâm đông trùng hạ thảo với kỷ tử tương tự như ngâm với táo đỏ, nấm linh chi
Ngâm rượu đông trùng hạ thảo kết hợp nhung hươu
Kết hợp nhung hươu với đông trùng hạ thảo ngâm rượu giúp tăng tác dụng bổ thận, tráng dương và nâng cao hệ miễn dịch,...
- Chuẩn bị: 30g đông trùng hạ thảo đã cắt bỏ đế, 20g nhung hươu, 1 lít rượu trắng 40 độ và bình thủy tinh sạch khô ráo.
- Cách làm: Nhung hươu được rửa sạch và đem đi thái thành từng lát mỏng hoặc cắt nhỏ vừa đủ để cho bình. Cho trùng thảo, nhung hươu, rượu đã chuẩn bị vào bình. Lượng rượu cho vào phải ngập dược liệu.
- Bảo quản: Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh nắng mặt trời. Thường xuyên kiểm tra để loại bỏ váng và nấm mốc.
- Thời gian ngâm: Ngâm rượu trong 1 tháng là có thể sử dụng.
Nhung hươu kết hợp với đông trùng hạ thảo sẽ giúp gia tăng công dụng
4Cách sử dụng rượu đông trùng hạ thảo
Rượu đông trùng hạ thảo đem lại vô vàn lợi ích cho sức khỏe con người. Tuy nhiên, bạn cần sử dụng chúng đúng cách để đảm bảo các hoạt chất hấp thu tốt và đạt hiệu quả:
- Liều lượng sử dụng hợp lý được các chuyên gia khuyến nghị là khoảng 30ml mỗi ngày (tương đương với 1 - 2 chén nhỏ).
- Không nên sử dụng quá nhiều và thường xuyên vì sẽ gây nên các tác dụng không mong muốn đối với cơ thể như nghiện rượu, rối loạn thần kinh thực vật, rối loạn nhịp tim,...
- Thời điểm sử dụng: uống vào bữa tối giúp kích thích tiêu hóa hoặc uống trước khi ngủ giúp dễ ngủ hơn
Liều lượng sử dụng rượu đông trùng hạ thảo được khuyến nghị là 30ml mỗi ngày
5Lưu ý khi dùng đông trùng hạ thảo ngâm rượu
Lưu ý trong quá trình lựa chọn và chế biến
Nguyên liệu chế biến rượu sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng của sản phẩm. Sau đây là một vài lưu ý trong việc lựa chọn và chế biến mà các bạn nên lưu ý:
- Các nguyên liệu, dụng cụ ngâm rượu phải đảm bảo chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Bình ngâm rượu ưu tiên chọn bình thủy tinh có nắp kín.
- Dược liệu cần được chọn lựa kỹ càng, có nguồn gốc từ các cơ sở uy tín, có giấy kiểm định chất lượng.
Cần lựa chọn đông trùng hạ thảo có nguồn gốc xuất xứ đảm bảo chất lượng
Các tác dụng phụ có thể gặp phải
Nhìn chung, đông trùng hạ thảo an toàn với người dùng. Nhưng cũng cần lưu ý một vài tác dụng phụ có thể gặp phải khi sử dụng rượu ngâm đông trùng hạ thảo:
- Đông trùng hạ có thể gây cảm giác buồn nôn, khô miệng, khó chịu dạ dày, tiêu chảy.
- Đối với người bị tiểu đường, đông trùng hạ thảo có thể gây ra tình trạng hạ đường huyết và dẫn đến chóng mặt, ngất xỉu.
- Những người có vấn đề về miễn dịch nên tránh dùng đông trùng hạ thảo vì có thể làm gia tăng các cơn đau nhức toàn thân.
Sử dụng trùng thảo có thể gây ra tác dụng phụ như choáng váng, đau bụng, buồn nôn...
Đối tượng không nên sử dụng đông trùng hạ thảo
Mặc dù có nhiều thành phần hoạt chất bổ dưỡng nhưng có một vài đối tượng không nên sử dụng rượu ngâm đông trùng hạ thảo:
- Không sử dụng rượu đông trùng hạ thảo với trẻ dưới 18 tuổi, phụ nữ có thai và cho con bú.
- Tuyệt đối không sử dụng sản phẩm đối với người có tiền sử rối loạn đông máu, người chuẩn bị phẫu thuật và người dị ứng với bất kỳ thành phần nào của sản phẩm.
- Cần thận trọng với các bệnh nhân có tiền sử suy gan, suy thận, ung thư và đái tháo đường.
Một số đối tượng không nên sử dụng rượu ngân đông trùng hạ thảo
Ngâm đông trùng hạ thảo với rượu bao lâu thì uống được?
Việc ngâm rượu đông trùng hạ thảo cần tối thiểu 30 ngày để các hoạt chất trong dược liệu được đưa ra ngoài. Càng ngâm lâu, rượu sẽ càng ngon và có giá trị dinh dưỡng càng cao.
Hy vọng qua bài viết trên, bạn đã có thể hiểu rõ hơn về các tác dụng mà đông trùng hạ thảo mang tới cho sức khỏe. Tuy nhiên, bạn cần chế biến và sử dụng đông trùng hạ thảo đúng cách để tận dụng tối đa các lợi ích. Nếu bạn thấy những thông tin trên hữu ích thì hãy chia sẻ để mọi người cùng biết nhé!